Prapraprzodek dinozaurów
W 2007 roku w południowej Tanzanii znaleziono pierwsze szczątki najstarszego przodka dinozaurów. Ostatecznie na pojedynczym stanowisku warstwy kostnej znaleziono pozostałości przynajmniej 14 osobników, dzięki czemu udało się zrekonstruować niemal cały szkielet Asilisaurus kongwe (brakuje tylko fragmentu czaszki i dłoni). Protodinozaury te osiągały dużo mniejsze rozmiary niż sądzono, poza tym, wbrew przypuszczeniom, były roślino- bądź wszystkożerne, a nie drapieżne i poruszały się na czterech łapach zamiast na dwóch.
Asilisaurus kongwe mają wiele cech wspólnych z dinozaurami, żyły jednak ok. 10 mln wcześniej niż najstarsze znane nam wielkie gady. Jak tłumaczą przedstawiciele międzynarodowego zespołu, których artykuł ukazał się właśnie w piśmie Nature, nazwę zwierzęcia utworzono od "asili", co w języku suahili oznacza przodka, założyciela, oraz "sauros" (gr. jaszczurka) i "kongwe" (od suahilijskiego pradawny).
Protoplasta dinozaurów miał "w kłębie" (na wysokości bioder) 0,5-1 m wysokości i osiągał długość 1-3 m. Ważył od 10 do 30 kg. Wg przedstawicieli ekipy, wyglądał więc jak labrador z wyjątkowo długim ogonem i smukłymi kończynami przednimi. Najdziwniejsze w tym dinozaurzym odkryciu jest to, że zwierzę było zupełnie inne, niż oczekiwaliśmy. Szczególnie zaskoczyło nas, że żywiło się roślinami i chodziło na czworakach – podkreśla Randall Irmis z Univeristy of Utah, kurator działu paleontologii Muzeum Historii Naturalnej Utah.
A. kongwe należy do nowo rozpoznanej grupy silezaurów. Wiemy, że w triasie żyło wiele gatunków podobnych do niego. Mogliśmy jednak dojść do tego wniosku dzięki danym anatomicznym Asilisaurusa.
Silezaury, które występowały w triasie na całej Pangei, są najbliższymi krewnymi dinozaurów. Skoro najstarsze odkryte dinozaury żyły 230 mln lat temu, a A. kongwe jakieś 10-15 mln lat wcześniej w anizyku, oznacza to, że linie ewolucyjne silezaurów i dinozaurów oddzieliły się od wspólnego przodka ok. 245 mln lat temu. Silezaury towarzyszyły wczesnym dinozaurom przez większą część triasu. Naukowcy z USA, RPA i Niemiec przypuszczają, że inni krewni dinozaurów – pterozaury czy Lagerpeton – również pojawili się na Ziemi wcześniej niż szacowano.
Silezaury miały trójkątne zęby i żuchwę zakończoną niby-dziobem, co sugeruje, że były wszystko- lub/i roślinożerne. Takie same cechy wystąpiły niezależnie również u dinozaurów ptasiomiednicznych i zauropodomorfów. We wszystkich tych 3 przypadkach pojawiły się one u zwierząt pierwotnie mięsożernych. Niewykluczone więc, że zdolność do zmiany diety zadecydowała o sukcesie ewolucyjnym. Zmiana zaszła w mniej niż 10 mln lat, czyli naprawdę szybko, dlatego myślimy, że linię wiodącą do silezaurów i dinozaurów cechowała większa elastyczność diety, co mogło zadecydować o jej powodzeniu.
Komentarze (0)