Darwinopterus - ogniwo pośrednie ewolucji?

| Nauki przyrodnicze
Lü Junchang

Na terenie północno-wschodnich Chin odkryto szczątki latających gadów należących najprawdopodobniej do zupełnie nowej, nieznanej wcześnie rodziny w obrębie rzędu pterozaurów. Wszystko wskazuje na to, że zwierzęta te były ogniwem pośrednim w ewolucji pomiędzy dwiema rodzinami poznanymi dotychczas.

Odkrycia dokonali wspólnie naukowcy z Uniwersytetu w Leicester oraz z pekińskiego Instytutu Geologicznego. Odnalezione szczątki zwierząt, nazwanych przez odkrywców darwinopterami (Darwinopterus sp.) ku czci twórcy teorii ewolucji, należały łącznie do ponad 20 osobników. Wiek skamielin szacuje się na 160 milionów lat, co oznacza, że darwinoptery żyły co najmniej 10 milionów lat przed słynnymi archeopteryksami, uznawanymi za pierwsze ptaki. 

Cechy anatomiczne odnalezionych szkieletów wskazują, że darwinoptery najprawdopodobniej żywiły się dzięki polowaniu na inne latające zwierzęta. Zdaniem badaczy świadczą o tym m.in. długie szczęki, zaostrzone zęby i giętkie połączenia kręgów szyjnych. 

Wszystko wskazuje na to, że odnalezione szkielety darwinopterów są poszukiwanym od dawna materiałem potwierdzającym istnienie form pośrednich pomiędzy dwiema głównymi grupami pterozaurów: zwierzętami prymitywnymi, wyposażonymi w długie ogony, oraz ich ewolucyjnymi następcami, których ogony były proporcjonalnie krótsze, lecz całe ciała osiągały znacznie większe rozmiary. Mimo to, wygląd darwinopterów jest inny od spodziewanego.

Zawsze spodziewaliśmy się ogniwa pośredniego charakteryzującego się cechami pośrednimi, takimi jak lekko wydłużony - niezbyt długi i niezbyt krótki - ogon, ale dziwną rzeczą związaną z darwinopterem jest fakt, że miał on głowę i szyje taką, jak u "zaawansowanych" pterozaurów, podczas gdy reszta szkieletu, wliczając w to bardzo długi ogon, jest identyczna jak u form prymitywnych - ocenia David Unwin, jeden z odkrywców skamielin niezwykłego gada. Badacz dodaje przy tym, że ewolucja darwinoptera musiała zachodzić szybciej, niż się spodziewano, a niektóre najważniejsze cechy morfologiczne musiały się rozwijać wspólnie, tzn. w danym okresie zachodziła określona grupa zmian.

O swoim odkryciu angielsko-chiński zespół poinformował za pośrednictwem czasopisma Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences

Darwinopterus gady gady latające pterozaury pterozaur