Nowy dinozaur z profilem Karla Maldena

| Nauki przyrodnicze
Artwork by Julius Csotonyi

Rhinorex condrupus to dinozaur, który zawdzięcza swoją nazwę profilowi, a konkretnie wydatnemu nosowi (łac. Rhinorex tłumaczy się jako król-nos).

Roślinożerny R. condrupus żył ok. 75 mln lat temu na terenie dzisiejszego Utah. Był bliskim krewnym innych kredowych hadrozaurów, np. parazaurolofów czy edmontozaura.

Terry Gates, pracownik Uniwersytetu Stanowego Północnej Karoliny oraz Muzeum Historii Naturalnej Karoliny Północnej, i jego kolega Rodney Sheetz z Muzeum Paleontologii Brigham Young natknęli się na skamieniałość w magazynie BYU. W latach 90. odkryto ją na terenie Formacji Neslena, a konkretnie Book Cliffs w Utah. Zanim panowie zrekonstruowali czaszkę i zorientowali się, że mają do czynienia z nowym gatunkiem, zajmowano się głównie doskonale zachowanymi odciskami skóry (w 1999 r. ukazała się obszerna na ich temat).

Mieliśmy niemal całą czaszkę i to było wspaniałe, ale preparowanie okazało się niezwykle trudne. Przez 2 lata wydobywaliśmy skamieniałość z piaskowca, w którym tkwiła - przypominało to wykopywanie czaszki dinozaura z betonowego podjazdu - opowiada Gates.

W oparciu o odzyskane kości paleontolog szacuje, że R. condrupus miał ok. 9 m długości i ważył ponad 3,8 t. Zamieszkiwał bagienne okolice ujścia rzeki, ok. 80 km od brzegu morza.

Znaleźliśmy inne hadrozaury z tego samego okresu, ale były one zlokalizowane ok. 200 mil [ok. 322 km] na południe i zamieszkiwały inne środowisko. Odkrycie daje nam geograficzny ogląd sytuacji w kredzie, a także pomaga umieścić ówczesne gatunki we właściwym czasie i miejscu. [Co istotne] Rhinorex pozwala zapełnić luki w drzewie filogenetycznym hadrozaurów.

Gates dodaje, że nadal ciężko powiedzieć, do czego R. condrupus był potrzebny tak duży nos. Prawdopodobnie nie miał on nic wspólnego z lepszym powonieniem, ale służył do wabienia partnerów, rozpoznawania członków własnego gatunku albo funkcjonował jako zwykły dodatek do dzioba służącego do miażdżenia roślin.

Rhinorex condrupus hadrozaur Utah Book Cliffs nos Terry Gates Rodney Sheetz