Aliteracja a linea

| Psychologia
Lin Pernille ♥ Photography, CC

Aliteracje (łac. ad litteram, do głoski), czyli powtórzenia jednej czy kilku głosek na początku kolejnych wyrazów (np. pamiętliwa pakowaczka pantalonów), to klucz nie tylko do dobrej literatury, ale również dobra mnemotechnika (Psychological Science).

R. Brooke Lea, David N. Rapp, Andrew Elfenbein, Russell Swinburne Romine i Aaron D. Mitchel z kilku amerykańskich uczelni przeprowadzili serię 3 eksperymentów, w ramach których uczestnicy czytali poezję i prozę z aliteracjami. W ten sposób chcieli określić wpływ powtarzalnych głosek na pamięć.

Wcześniej wykazano, że aliteracje sprzyjają zapamiętywaniu w większym stopniu niż wizualizacje czy koncentrowanie się na znaczeniu wyrazów. Do tej pory nie udało się jednak wyjaśnić, czemu się tak dzieje. Opisywane eksperymenty miały udowodnić, że podobne zestawy głosek pomagają wydobyć z pamięci żądany element. Gdyby rzeczywiście tak było, aliteracje ułatwiałyby zarówno zapamiętywanie, jak i zrozumienie tekstu.

W pierwszym eksperymencie ochotnicy czytali na głos 3 typy poezji: 1) z podobnie brzmiącymi aliteracjami, 2) z różnymi aliteracjami i 3) bez aliteracji. Drugi eksperyment był właściwie identyczny. Jedyna różnica polegała na tym, że badani czytali wiersze po cichu. W trzeciej z zaaranżowanych przez naukowców sytuacji ochotnicy zapoznawali się z aliteracyjną prozą. Po przeczytaniu wybranych fragmentów musieli odtworzyć opisywaną tematykę.

W każdym z 3 eksperymentów osoby, które zetknęły się z tekstem (poezją, prozą) z podobnymi aliteracjami, zapamiętywały większość materiału. Ochotnicy czytający fragmenty z różnymi aliteracjami i bez aliteracji wypadali jednakowo słabo. Stało się jasne, że podobnie brzmiące zestawy głosek pomagają w wychwyceniu sensu początkowych partii tekstu.

aliteracja mnemotechnika zapamiętywanie literatura proza poezja