SLIPS przeciwko biofilmom

Większość bakteryjnych biofilmów może wkrótce zniknąć z miejsc, w których są najbardziej niepożądane i niebezpieczne. Naukowcy z Uniwersytetu Harvarda opracowali powłokę, na której nawet w 99% przypadków bakterie nie są w stanie wytworzyć biofilmu.

Biofilmy tworzą się praktycznie wszędzie. Ich negatywne skutki odczuwamy w różny sposób, od zmniejszenia efektywności energetycznej urządzeń, poprzez zanieczyszczenia wody i żywności, aż po szpitalne infekcje.

Joanna Aizenberg, Alexander Epstein i Tak-Sing Wong pokryli powierzchnie cienką warstwą unieruchomionego płynu, co spowodowało, że bakterie „sądziły“ iż nie mają się czego uczepić.

Ludzie próbowali już wszystkiego, by powstrzymać formowanie się biofilmów - specjalnych tekstur, środków chemicznych i antybiotyków. [...] We wszystkich przypadkach były to rozwiązania krótkotrwałe. Powłoki ścierały się, brudziły, a bakterie były w stanie je zasiedlić - mówi profesor Aizenberg.

Uczeni z Harvarda wykorzystali niedawno opracowaną przez siebie technologię SLIPS (slippery-liquid-infused porous surfaces). W ten sposób stworzyli gładką, śliską powierzchnię, powstałą dzięki unieruchomionemu płynowi. Ta superśliska powierzchnia - opisana po raz pierwszy we wrześniu ubiegłego roku - nie zatrzymuje ani wody ani cieczy bazujących na olejach. Nie tworzy się na niej lód, ani nie osadza szron.

SLIPS jest tak śliska, że bakterie nie mogą się do niej przyczepić i utworzyć biofilmu.

Mówiąc krótko, zmieniliśmy powierzchnię przyjazną dla bakterii w powierzchnię płynną. Biofilm nie może się na niej utworzyć, a jeśli nawet się to uda, to bardzo łatwo z niej ścieka - mówi Wong.

Eksperymeny wykazały, że trzy spośród najpopularniejszych bakterii chorobotwórczych tworzących biofilmy - Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli oraz Staphylococcus aureus - utworzyły w ciągu tygodnia od 96 do 99 procent mniej biofilmów niż na powierzchniach niepokrytych SLIPS.

SLIPS dobrze sprawdza się zarówno w warunkach stacjonarnych, jak i bardziej naturalnych, tam, gdzie występuje ruch. Może być zatem używany np. na narzędziach chirurgicznych.

Materiał jest nietoksyczny, łatwy w użyciu, dobrze trzyma się powierzchni na którą jest nałożony, sam się oczyszcza. Spływa z niego zarówno woda, lód jak i krew.