Najstarsza skamieniałość trawy (w dodatku ze sporyszem)

| Nauki przyrodnicze
Oregon State University

W bursztynie z Birmy odkryto najstarszy jak dotąd okaz trawy sprzed ok. 100 mln lat oraz pokrywający go sporysz.

Teraz wiemy, że [pasożytniczy] grzyb datuje się na okres najwcześniejszej ewolucji traw - opowiada George Poinar Junior z Uniwersytetu Stanowego Oregonu. To ważne odkrycie, bo pozwala nam zrozumieć oś czasową rozwoju traw, które obecnie, w postaci kukurydzy, ryżu czy pszenicy, stanowią podstawę wyżywienia ludzkości.

Poinar nie ma wątpliwości, że sporysz był zjadany przez roślinożerne dinozaury, np. zauropody, trudno jednak powiedzieć, jak dokładnie na nie wpływał i czy był dla nich toksyczny lub wywoływał halucynacje.

Grzybowi zachowanemu w bursztynie nadano nazwę Palaeoclaviceps parasiticus (nawiązuje ona do łacińskiej nazwy współczesnej buławinki czerwonej Claviceps purpurea). Skamieniałość ma 97-110 mln lat i pochodzi z wczesnej-środkowej kredy, kiedy ląd był nadal zdominowany przez dinozaury i drzewa iglaste, ale zaczynały już ewoluować najwcześniejsze rośliny okrytonasienne, trawy i małe ssaki.

Niektóre trawy dysponują naturalnymi mechanizmami obronnymi, a odstraszający roślinożerców gorzkim smakiem sporysz może być jednym z nich.

Zatrucie sporyszem określano jako "ogień świętego Antoniego" (obecnie stosuje się termin ergotyzm). W 944 r. doprowadziło ono do zgonu 40 tys. ludzi. Kiedyś sporysz wykorzystywano jako środek wczesnoporonny i przyspieszający poród. Obecnie stosuje się go do produkcji LSD.

bursztyn Birma trawa sporysz grzyb Palaeoclaviceps parasiticus buławinka czerwona Claviceps purpurea George Poinar Junior