Dudki malują jaja wydzieliną z ochronnymi bakteriami

| Nauki przyrodnicze
Umberto Salvagnin, CC

Dudki (Upupa epops) "malują" jaja wydzielinami z mutualistycznymi bakteriami. Są one zachowywane w specjalnych strukturach skorupki i chroniąc przed zakażeniami, zwiększają prawdopodobieństwo udanego wylęgu. Takie zachowanie odkryto dotąd wyłącznie u dudków.

Hiszpańscy naukowcy, m.in. z Uniwersytetu w Grenadzie, wykazali, że w jajach, które się nie wykluły, liczba patogenów była wyższa w gniazdach, gdzie eksperymentalnie samicom dudka nie pozwolono zaimpregnować jaj wydzieliną gruczołu kuprowego. Autorzy raportu z Journal of Animal Ecology doszli do wniosku, że wydzielina stanowi barierę, chroniącą przed przenikaniem szkodliwych bakterii do wnętrza jaja.

Biolodzy ujawniają, że chodzi nie tyle o samą wydzielinę, co o bakteriocyny wytwarzane przez znajdujące się w niej enterokoki. Udany wyląg był bowiem bezpośrednio związany z liczbą enterokoków w skorupce i w wydzielinie samic. Im więcej bakterii z rodzaju Enterococcus, tym większy sukces reprodukcyjny.

Gruczoł kuprowy dudków różni się od swojego odpowiednika u innych ptaków właśnie z powodu działania tutejszych bakterii. Naukowcy ujawnili również, że w skorupce jaj U. epops występują charakterystyczne obniżenia. Nie przechodzą one na wylot, a ich rola wydaje się polegać na magazynowaniu wydzieliny z enterokokami.

Dzięki temu eksperymentowi zademonstrowaliśmy, że jeśli samica może wykorzystać swoją wydzielinę, w okresie inkubacji kratery są wypełnione substancją wysyconą bakteriami. Jeśli nie dopuścimy do zastosowania wydzieliny, obniżenia pozostają puste [...] - tłumaczy prof. Manuel Martín-Vivaldi.

Obecnie akademicy próbują określić skład społeczności bakteryjnej gruczołów kuprowych dudków, a także ustalić, jak symbionty są nabywane i jakie bakteriocyny chronią rozwijające się embriony.

dudek bakterie mutualistyczne skorupka jajo wydzielina gruczoł kuprowy obniżenia wyląg bakteriocyny enterokoki Manuel Martín-Vivaldi