Znamy pierwszy neolityczny genom Śródziemiomorza

| Humanistyka
Consejo Superior de Investigaciones Científicas

Naukowcy z Hiszpanii i Danii zsekwencjonowali kompletny genom neolitycznego iberyjskiego rolnika. To jednocześnie pierwszy tak stary genom zsekwencjonowany w całym basenie Morza Śródziemnego. Badania prowadzili uczeni z Instytutu Biologii Ewolucyjnej założonego przez hiszpańską Radę Badań Naukowych i barceloński Universitat Pompeu Fabra we współpracy z duńskim Centrum Geogenetyki.

Pierwsi rolnicy przybyli do Europy przed 8000 lat. Jedna fala migracji przemieściła się wzdłuż Dunaju do Europy Środkowej, druga - wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego powędrowała na Półwysep Iberyjski. Dotychczas naukowcy dysponowali dokładnymi danymi genetycznymi z terenów Węgier i Niemiec, znaliśmy zatem genom ludzi, którzy przemieścili się do Europy Środkowej. Brakowało podobnych danych dotyczących migracji wzdłuż wybrzeży Morza Śródziemnego. Warunki klimatyczne w tym rejonie nie sprzyjają bowiem zachowaniu się materiału genetycznego.

Zespół kierowany przez Carlesa Laluezę-Foksa był jednak w stanie zsekwencjonować genom z zęba neolitycznej kobiety. Ząb liczy sobie 7400 lat i został znaleziony w jaskini Cova Bonica w Vallirana w pobliżu Barcelony. Dzięki poznaniu genomu naukowcy mogli jednoznacznie stwierdzić, że zarówno wzdłuż Dunaju jak i wzdłuż Morza Śródziemnego migrowały grupy blisko spokrewnionych ze sobą ludzi. Z pewnością mieli oni wspólnych przodków, którymi najprawdopodobniej byli rolnicy z Anatolii.
Analiza genomu pozwoliła również stwierdzić, że migranci mieli jasną skórę i ciemne oczy. Wyglądali zatem inaczej niż mezolityczni myśliwi, tacy jak człowiek z La Braña w Leon. Myśliwy miał jaśniejszą skórę niż obecni Europejczycy i niebieskie oczy. Od kobiety, której genom obecnie zsekwencjonowano, dzieliło go zaledwie 600 lat i 800 kilometrów, ale mimo to obie osoby należały do odmiennych genetycznie grup. Obecni mieszkańcy Półwyspu Iberyjskiego są w znacznej mierze potomkami rolników.

Nasze badania to dopiero pierwszy krok na drodze do stworzenia kompletnej mapy genetycznej Półwyspu Iberyjskiego - od mezolitu po średniowiecze. Mapa ta pozwoli nam zrozumieć skład współczesnej ludności, zbadać jak przemieszczały się ludy zamieszkujące Europę - mówi Carles Lalueza-Fox.

genom Europa migracja Morze Śródziemne