Sméagol z brazylijskich jaskiń

| Nauki przyrodnicze
MSc. Rafael Fonseca-Ferreira

W wilgotnych wapiennych jaskiniach Toca do Geraldo i Lapa do Santo Antônio w Minas Gerais w Brazylii odkryto nowy gatunek kosarza. Jego łacińska nazwa - Iandumoema smeagol - pochodzi od Tolkienowskiego bohatera Sméagola (Golluma).

Kosarz jest najsilniej zmodyfikowanym przedstawicielem rodzaju Iandumoema (oprócz niego, należą tu jeszcze 2 gatunki). I. smeagol nigdy nie opuszcza swojego podziemnego domu. Przystosowania do życia w jaskini to brak oczu i mniejsza zawartość barwnika (żółtawe zabarwienie). Jak podkreślają odkrywcy pajęczaka, w tym Ricardo Pinto-da-Rocha z Instituto de Biociências da Universidade de São Paulo, I. smeagol to drugi bezoki jaskiniowy kosarz w Brazylii; pierwszym jest odkryty w 2002 r. Giupponia chagasi z krasu Serra do Ramalho.

Pinto-da-Rocha i Maria Elina Bichuette oraz Rafael Fonseca-ferreira z Universidade Federal de São Carlos znaleźli w sumie 14 młodocianych i dorosłych osobników. Większość zebrano w strefie afotycznej Toca do Geraldo (z Lapa do Santo Antônio pochodził zaledwie 1). Pajęczaka z Lapa do Santo Antônio odkryto w pobliżu wejścia (mniej niż 50 m od niego), te z Toca do Geraldo zawsze znajdowały się koło źródeł wody - w pobliżu strumienia albo na wilgotnych ścianach. Choć w jaskini było guano, nie wydaje się, by pająki się do niego zbliżały. Jeden z zauważonych egzemplarzy znajdował się na stosie martwej materii organicznej, gdzie żerował na padlinie bezkręgowców.

Podczas gdy młode osobniki były dość aktywne, starsze prowadziły bardziej osiadły tryb życia.

Wg badaczy, I. smeagol to endemit, który występuje na obszarach niechronionych (minimalny obszar występowania ma ponoć powierzchnię zaledwie 4,6 km2). By przyjąć odpowiednią strategię ochronną, trzeba przeprowadzić pilne badania populacyjne, zwłaszcza że w bezpośrednim otoczeniu jaskiń ma miejsce wyrąb lasu.

kosarz Brazylia jaskinia endemit Iandumoema smeagol Toca do Geraldo Lapa do Santo Antônio Minas Gerais