Czy plamy na Słońcu mogą zniknąć?

| Ciekawostki
NASA

Czy obserwowany od dłuższego czasu, przedłużający się okres spokoju na Słońcu może stanowić powód do niepokoju? Zdaniem astronomów - tak; jeśli aktywność plam słonecznych będzie nadal spadać, w 2016 roku znikną całkowicie, a Ziemię może czekać bardzo chłodny okres. Standardowy cykl aktywności Słońca, od maksimum do minimum trwa jedenaście lat. Tak było do niedawna, ale obecne minimum aktywności, zamiast 16 miesięcy trwa już 26. Takiego uspokojenia nie notowano od stu lat.

Plamy na Słońcu to ciemne obszary o niższej temperaturze, które tworzą się, kiedy zjonizowana plazma więźnie w pułapce wytryskującego pola magnetycznego, nie zatrzymując ciepło pod powierzchnią. Wraz ze spadkiem aktywności pola magnetycznego plam pojawia się mniej.

Matthew Penn i William Livingston, astronomowie z amerykańskiego National Solar Observatory (NSO) w Tucson, Arizonie, wykorzystali opracowaną przez siebie metodę do pomiarów słonecznego pola magnetycznego przy użyciu spektrografii podczerwonej. Mierząc odległość pary linii absorpcyjnych atomów żelaza można je dokładnie ocenić - im większy dystans, tym większe natężenie pola. Średnia siła pola magnetycznego powodującego plamy słoneczne spadła od 1990 roku - czyli od początku pomiarów - z 2700 Gausów do 2000 Gausów.

Jeśli uspokajanie się Słońca będzie nadal trwało w tym tempie, do 2016 roku siła pola magnetycznego spadnie do 1500 Gausów, przy tej wartości nowe plamy słoneczne w ogóle przestaną się pojawiać. Nie jest to szczególna nowość, ani rzadkość w skali naszej gwiazdy, niemal całkowite ustanie tworzenia się plam słonecznych obserwowano w latach 1645 - 1715. Zbiegło się to z okresem dużego ochłodzenia klimatu w Europie, czyli tak zwaną Małą Epoką Lodowcową.

Sami autorzy badań ostrzegają jednak przed nadmiernym ufaniem wynikom badań. Technika ta jest nowa (i może zaniżać moc słonecznego magnetyzmu, jak uważają niektórzy naukowcy), nie można także ocenić, czy siła pola będzie nadal spadać, jak długo i kiedy zacznie rosnąć, co może nastąpić w każdej chwili.

plamy na Słońcu słoneczne pole magnetyczne Mała Epoka Lodowcowa Matthew Penn William Livingston National Solar Observatory