Kolonie wymierają, gdy zestresowane młode pszczoły za wcześnie wykonują ryzykowne zadanie

| Nauki przyrodnicze
Red Barnes (Cory Barnes), CC

Międzynarodowy zespół naukowców uważa, że kolonie pszczół giną, bo przez nadmierny stres młode owady za wcześnie udają się po pokarm.

Choć wcześniej z zespołem masowego ginięcia pszczoły miodnej (ang. Colony Collapse Disorder, CCD) powiązano patogeny, pestycydy i deficyty żywieniowe, tajemnicą pozostawało, czemu czasem kolonie upadają tak szybko.

Dr Andrew Barron z Macquarie University podkreśla, że przed wylotem z ula młode dorosłe owady przez 2-3 tygodnie zajmują się czyszczeniem ula i opieką nad czerwiami. Zbieranie pyłku/nektaru to najbardziej ryzykowna i najcięższa praca, dlatego z punktu widzenia społeczności ma sens, że pszczoły zabierają się za nie dopiero po wypełnieniu innych obowiązków.

Wiedząc, że stres środowiskowy sprawia, że młodsze pszczoły wylatują z ula, by uzupełnić zapasy kolonii, Barron i inni postanowili ocenić gotowość tych osobników do zbierania pożywienia oraz wpływ tych działań na stan ula.

W tym celu w radionadajniki wyposażono pszczoły z 6 uli: 3 eksperymentalnych (z których usunięto wszystkie starsze osobniki) i 3 kontrolnych.

Urządzenia pozwalały entomologom sprawdzić, kiedy konkretny osobnik zajął się zbieraniem pożywienia, ile wypraw odbył, jaka była ich długość i kiedy zniknął z kolonii. Okazało się, że młodsze pszczoły gorzej wykonywały zadanie i szybciej umierały (odnotowano wyższy wskaźnik wczesnej śmierci). Zjawiska te zaburzały delikatną dynamikę społeczną kolonii, prowadząc do jej upadku.

Zauważyliśmy, że pszczoły, które zaczynały wcześniej latać po pokarm, przeżywały mniejszą liczbę dni, miały na swoim koncie o wiele mniej udanych wypraw, w dodatku trwały one dłużej.

Barron uważa, że przedwcześnie dojrzałe owady gorzej radzą sobie z zadaniem, bo mają mniejsze doświadczenie nawigacyjne od starszych osobników. Przyczyną może być również słabsze wykształcenie mięśni koniecznych do lotu.

Kiedy dane zebrane przez znaczniki wprowadzono do komputerowego modelu matematycznego, okazało się, że młodsze zbieraczki nie mogą utrzymać kolonii. [...] Nie są w stanie przynieść tyle pokarmu, by zabezpieczyć byt ula, spędzają też mało czasu na opiece nad czerwiami, przez co wszystko się rozpada. Obecnie naukowcy badają nowe strategie pomocowe, w tym dostarczanie paczek ratunkowych czy zastosowanie nowych czujników do wykrywania zagrożenia upadkiem.

pszczoła miodna zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej stres młode owady pokarm zbieranie dr Andrew Barron