Wielki szpital z czasów wypraw krzyżowych

| Humanistyka
Photograph credit: Yoli Shwartz, courtesy of the Israel Antiquities Authority

Podczas wykopalisk prowadzonych w Jerozolimie przed budową restauracji Izraelska Służba Starożytności zbadano wielki szpital z okresu wypraw krzyżowych. W swoich czasach był on największym szpitalem na Środkowym Wschodzie.

Budowla znajduje się w samym sercu dzielnicy chrześcijańskiej Starego Miasta, a konkretnie w pobliżu ulicy Dawida. Archeolodzy odsłonili tylko fragment przybytku i szacują, że całość ma powierzchnię ok. 15 tys. m2. Charakterystycznymi cechami ponad 6-m konstrukcji są masywne kolumny oraz sklepienie żebrowe.

Do niedawna budynek spełniał funkcje targu owocowo-warzywnego. Po jakimś czasie od opuszczenia Grand Bazaar Company zasygnalizowała, że chciałaby go odnowić i otworzyć tu restaurację.

Wiedzę o szpitalu czerpano z dokumentów historycznych. Większość z nich spisano po łacinie. Wspominały one o szpitalu tak dużym i tak zorganizowanym jak jego dzisiejszy odpowiednik. Został on założony przez zakon szpitalników św. Jana z Jerozolimy - wyjaśniają dyrektorzy wykopalisk Renee Forestany i Amit Re'em.

Szpital składał się z różnych skrzydeł i oddziałów. W razie potrzeby jednostka mogła przyjąć do 2 tys. pacjentów. Szpitalnicy leczyli wyznawców wszystkich religii (tak kobiety, jak i mężczyzn). Istnieją nawet wzmianki o tym, że upewniano się, że wyznawcom judaizmu podano koszerną strawę.

Szpitalnicy byli jednak na bakier z zasadami medyczno-sanitarnymi. Naoczny świadek wspominał np. o amputowaniu nogi z powodu zakażenia małej rany. Pacjent, niestety, zmarł. Znaczącą rolę w zakładaniu szpitala i nauczaniu odegrali Arabowie.

Przy szpitalu działał również sierociniec. Kobiety, które nie chciały dzieci, mogły przyjść z zasłoniętą głową i przekazać niemowlęta personelowi. W owych czasach, gdy urodziły się bliźnięta, jedno z dzieci często trafiało do sierocińca. Po osiągnięciu dorosłości wychowanek rozpoczynał służbę dla zakonu.

Po przegranej krzyżowców Saladyn odnowił budowlę. Zgodził się, by 10 zakonników zostało i służyło społeczności Jerozolimy. W 1457 r. szpital zawalił się w wyniku trzęsienia ziemi. W średniowieczu w części konstrukcji urządzono stajnie. Podczas wykopalisk archeolodzy natrafili na kości koni i wielbłądów oraz duże ilości metalu do produkcji podków.

szpital szpitalnicy Jerozolima krzyżowcy zakon szpitalników budynek wykopaliska