Wątroba może niszczyć limfocyty T

| Medycyna
Patrick Bertolino/Centenary Institute

Wątroba może niszczyć limfocyty T, co z jednej strony zmniejsza ryzyko odrzucenia przeszczepionego narządu, ale z drugiej zwiększa podatność na choroby wątroby.

Naukowcy z Centenary Institute w Sydney jako pierwsi zaobserwowali to zjawisko podczas badań na myszach. Artykuł na ten temat ukazał się w piśmie Proceedings of the National Academy of Sciences.

Patrick Bertolino/Centenary Institute Patrick Bertolino/Centenary Institute

W 2004 r. odkryliśmy, że zdrowe hepatocyty mogą otaczać aktywne komórki układu odpornościowego. […] Teraz widzimy, że limfocyty T są w rzeczywistości niszczone – opowiada dr Patrick Bertolino, który uważa, że najnowsze ustalenia zespołu wyjaśniają, czemu obserwuje się mniejszy wskaźnik odrzutów wątroby niż innych przeszczepianych narządów.

Volker Benseler, główny autor studium, podkreśla, że gdy Bertolino opowiedział mu po raz pierwszy o swoich obserwacjach, uznał to za szaleństwo. Później okazało się jednak, że zdrowe hepatocyty myszy naprawdę niszczą limfocyty T i ograniczają odpowiedź immunologiczną. Dla wszystkich było to niespodziewane odkrycie, ponieważ tego rodzaju "kanibalizm komórkowy" obserwowano wcześniej wyłącznie w komórkach guzów nowotworowych.

Po przeszczepieniu wątroby śledziona lub węzły chłonne nakazują komórkom dziewiczym (naiwnym), by się namnażały i przekształcały w limfocyty Tc, czyli limfocyty cytotoksyczne, wysyłane do unieszkodliwienia obcych komórek. Badacze z Centenary Institute zauważyli, że wątroba przeciwdziała temu procesowi. Przesyła sygnał komórkom naiwnym i trawi je, zanim mają szansę stać się limfocytami Tc.

Gdyby udało się posiąść metodę, za pośrednictwem której wątroba kontroluje limfocyty T, istnieje szansa, że kiedyś w przyszłości pacjenci po przeszczepach nie potrzebowaliby immunosupresantów - podkreśla prof. Geoff McCaughan, szef jednostki badawczej Instytutu, która zajmuje się wątrobą.

Opisywany mechanizm działa na zasadzie obosiecznego miecza. Ponieważ zachowanie hepatocytów zwiększa podatność na choroby, znajomość stosowanych przez narząd trików pozwala zapobiegać m.in. zapaleniom wątroby. Na świecie aż 170 mln osób żyje z wirusem zapalenia wątroby typu C. Na wywoływaną przez niego chorobę nie ma szczepionki.

By wykorzystać szlak sygnałowy między wątrobą a limfocytami T, naukowcy muszą jednak najpierw dokładnie zrozumieć przebieg zdarzeń na poziomie molekularnym. Pozostaje też pytanie, po co wątrobie ta niezwykła umiejętność?

wątroba hepatocyty limfocyty T przeszczep komórkowy kanibalizm niszczyć limfocyty cytotoksyczne Patrick Bertolino Volker Benseler