Napis „Made in China” sprzed wieków pozwolił na dokładniejsze datowanie wraku

| Humanistyka
The Field Museum, Anthropology, Photographer Pacific Sea

W latach 80. ubiegłego wieku na Morzu Jawajskim u wybrzeży Indonezji pewien rybak odkrył wrak chińskiego statku handlowego sprzed wieków. Statek przewoził tysiące wyrobów ceramicznych i produktów luksusowych. Archeolodzy badają je od kilkudziesięciu lat i teraz, dzięki odkryciu napisu wskazującego na pochodzenie towarów, mogli dokładniej datować znalezisko.

Wstępne badania prowadzone w latach 90. wskazywały, że statek pochodzi z drugiej połowy XIII wieku, ale teraz znaleźliśmy dowody, że jest prawdopodobnie o 100 lat starszy. Osiemset lat temu ktoś oznaczył ceramikę napisem odpowiadającym dzisiejszemu „Made in China”, a dzięki temu, że wspomniano tam miejsce wytworzenia, mogliśmy dokładniej datować wrak, mówi główna autorka badań, Lisa Niziolek z Field Museum w Chicago.

Na ceramice umieszczono napis informujący, że została ona wytworzona w dystrykcie Jianning Fu. Jednak po inwazji Mongołów w 1278 roku dystrykt ten przemianowano na Jianning Lu. Napis pozwolił stwierdzić, że wrak i jego ładunek są starsze niż sądzono i mogą pochodzić nawet z roku 1162. Niziolek wyklucza, by towary zostały wyprodukowane przed mongolską inwazją i wysłane do odbiorcy po niej. Na pokładzie znajdowało się być może nawet 100 000 sztuk ceramiki. Wydaje się mało prawdopodobne, by kupiec płacił za ich przechowywanie przez dłuższy czas. Najprawdopodobniej zostały one wykonane na krótko przed wysłaniem i zatonięciem statku, mówi uczona.

The Field Museum, cat. no. 344404. Photographer Gedi Jakovickas

Na statku, wśród towarów luksusowych, były też kły słoniowe i żywica. Co prawda datowano je już wcześniej metodą C-14, która wskazała, że liczą sobie 700-750 lat, jednak w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat techniki datowania zostały udoskonalone. Ponowna analiza kłów i żywicy, analiza stylistyczna ceramiki oraz wzięcie pod uwagę wspomnianych oznaczeń pochodzenia wskazują, że wrak liczy sobie około 800 lat.

Fakt, że wrak zatonął 800 a nie 700 lat temu jest ważny z punktu widzenia naszej wiedzy o historii tamtego regionu świata. Okazuje się bowiem, że do katastrofy doszło w istotnym historycznym momencie. To czas, gdy chińscy kupcy zaczęli prowadzić bardziej intensywny handel morski, większą wagę zaczęli przywiązywać do szlaków morskich niż do Jedwabnego Szlaku. Katastrofa miała miejsce w momencie ważnej historycznej zmiany, mówi Niziolek.

Uczona podkreśla też wagę odkrycia. Zabytki zostały wydobyte w latach 90. przez firmę Pacific Sea Resoruces, która podarowała je Field Museum. Bardzo często krytykuje się prowadzenie badań na zabytkach dostarczonych przez komercyjne firmy, ale dzięki temu kolekcja zyskała dom i mogliśmy prowadzić badania. To wspaniałe, że mieliśmy możliwość wykorzystania najnowszych technik do ponownego zbadania starych rzeczy. Kolekcja ta może nam zdradzić wiele informacji i nie powinniśmy jej dyskredytować.

wrak Chiny Morze Jawajskie