Wykluczanie kręgowców wskazało na ich superistotną rolę w zapylaniu

| Nauki przyrodnicze
Petra Wester

Kręgowce, np. jaszczurki czy nietoperze, także są ważnymi zapylaczami.

Naukowcy odkryli, że gdy większym zwierzętom, ale nie pszczołom, zablokuje się dostęp do roślin znanych z wizyt kręgowców, produkcja nasion spada średnio aż o 63%.

Zespół Fabrizii Ratto z Uniwersytetu w Southampton przeanalizował 126 eksperymentów z wykluczaniem pewnych zwierząt. Autorzy publikacji z pisma Frontiers in Ecology and the Environment skupili się na publikacjach, w których zapylanie oceniano za pośrednictwem późniejszego wzrostu owoców lub nasion.

Okazało się, że wykluczenie zapylających nietoperzy miało szczególnie silny wpływ na rośliny, ograniczając produkcję owoców średnio aż o 83%. Biolodzy podkreślają, że nietoperze zapylają ok. 528 roślin z całego świata, w tym gatunki wytwarzające owoce pitai, duriana właściwego czy rośliny z rodzaju Parkia. Akademicy spekulują, że rośliny chiropterofilne są zwykle zależne od kilku blisko spokrewnionych gatunków.

Agawa niebieska (Agave tequilana) zależy np. całkowicie od smukłonosków dużych i małych. Wąskie i długie kwiaty agawy otwierają się wyłącznie nocą, wabiąc nietoperze wonią gnijących owoców. Niestety, oba gatunki smukłonosków są zagrożone wyginięciem lub bliskie zagrożenia.

Zablokowanie zapylania przez kręgowce miało silniejszy wpływ w tropikach, gdzie badanie wskazało na 71% spadek wytwarzania owoców lub nasion. Silniejszy wpływ może odzwierciedlać większą zależność/dostosowanie do konkretnych zapylaczy.

Ratto i inni podkreślają, że nielatające ssaki także są zapylaczami i odwiedzają co najmniej 85 gatunków roślin z całego świata. Wari czarno-biały (Varecia variegata) wydaje się największym z zapylaczy. Wiadomo, że lemury podważają twarde kwiaty pielgrzanów madagaskarskich (Ravenala madagascariensis). Ważne jest to, że pozyskując kaloryczny nektar, nie niszczą kwiatów, a przy okazji przenoszą na swoim futrze pyłek.

Oposy i wiewiórki też zapylają rośliny.

Największą grupę zapylaczy-kręgowców tworzą ptaki (jest ich ponad 920). W większości regionów zapylają one ok. 5% gatunków roślin. Rośliny w większym stopniu polegają na ptakach na wyspach; tam ptaki zapylają ok. 10% lokalnej flory. Naukowcy dodają, że niektóre jaszczurki również są zapylaczami (dzieje się tak zwłaszcza na wyspach).

Brytyjczycy podkreślają, że gdy zapylające ptaki i ssaki są poddawane coraz większej presji związanej z przekształcaniem habitatu pod uprawy, wypalaniem, polowaniem oraz inwazją obcych gatunków, cierpią na tym zarówno rośliny, jak i inne zwierzęta, które żywią się owocami i nasionami.

zapylacze kręgowce kwiaty owoce nasiona Fabrizia Ratto