Małpy także ulegają złudzeniu gracza

| Nauki przyrodnicze
mape_s (Marieke IJsendoorn-Kuijpers), CC

Małpy jak ludzie przejawiają paradoks hazardzisty, czyli błąd poznawczy i logiczny, który polega na traktowaniu zdarzeń losowych jako zdarzeń zależnych.

Dotąd naukowcy nie wiedzieli, czy to artefakt kulturowy podchwytywany w dzieciństwie, czy odziedziczona po przodkach predyspozycja. W pierwszym badaniu nieczłowiekowatych naczelnych biolodzy stwierdzili, że tendencja do widzenia wzorców, które w rzeczywistości nie istnieją, może być dziedziczna.

Tommy Blanchard i Benjamin Hayden z Uniwersytetu w Rochester oraz Andreas Wilke z Clarkson University musieli stworzyć grę komputerową, która byłaby tak wciągająca, że małpy chciałyby na niej spędzać całe godziny. Na szczęście małpy lubią hazard - zaznacza Blanchard. Naukowcy zaproponowali im więc przebiegającą w szybkim tempie zabawę, w ramach której należy wskazać lewą lub prawą stronę, a za prawidłowy typ dostaje się nagrodę.

Amerykanie zaproponowali 3 rodzaje gry: 2 z jasnymi wzorcami (prawidłowa odpowiedź powtarzała się po jednej stronie albo pojawiała się raz po jednej, raz po drugiej) i 3., gdzie właściwy typ był całkowicie losowy. Tam, gdzie istniał wzorzec, rezusy szybko odgadywały właściwą sekwencję. Przy przypadkowym scenariuszu kontynuowały decyzje, jakby spodziewały się ciągu. Innymi słowy: nawet gdy nagrody były losowe, małpy faworyzowały jedną ze stron.

Rezusy stale przejawiały złudzenie na przestrzeni tygodni gry i średnio 1244 prób na scenariusz. Miały bardzo dużo okazji, by zwalczyć odchylenie, nauczyć się [czegoś] i zmienić, ale nadal wykazywały tę samą tendencję - zaznacza Blanchard.

Czemu ludzie i małpy dzielą fałszywe przekonanie o dobrej passie, nawet w sytuacji ciągłego stykania się z dowodami, że wyniki są de facto przypadkowe? Naukowcy spekulują, że powodem jest nielosowy rozkład pożywienia w naturze. Jeśli znajdujesz soczystego chrząszcza na spodzie pnia, to jest to dobry dowód na to, że w podobnym miejscu w pobliżu również znajduje się taki kąsek [...] - wyjaśnia Hayden. Poza tym pozostaje tendencja naszego mózgu do poszukiwania wzorców.

Wyniki uzyskane przez autorów artykułu z Journal of Experimental Psychology: Animal Learning and Cognition mają znaczenie zarówno dla planowania terapii dla uzależnionych od hazardu, jak i działania inwestorów. Ci ostatni powinni pamiętać, że z powodu dziedzicznego odchylenia ludzie wierzą, że jeśli jednego dnia giełda idzie w górę, to następnego też będzie. Koniec końców Blanchard wierzy, że zdobyte informacje przydadzą się naukowcom pracującym nad zagadnieniami dot. wolnej woli.

złudzenie gracza paradoks hazardzisty małpy rezusy przodek dziedziczne Tommy Blanchard Benjamin Hayden