Prace nad DUNE, nowym wykrywaczem neutrin, posuwają się do przodu

| Astronomia/fizyka
DUNE

Wielka Brytania zgodziła się na współfinansowanie wielkiego wykrywacza cząstek, który zostanie zbudowany w USA. Rząd Wielkiej Brytanii przeznaczy 65 milionów funtów (ok. 88 milionów USD) na Deep Underground Neutrion Experiment (DUNE), który powstanie w nieczynnej kopalni złota w Lead w Południowej Dakocie. W ubiegłym miesiącu rozpoczęły się tam prace, którym celem jest wykopanie czterech wielkich grot. Stanie tam wielki modularny wykrywacz.

To jeden z najbardziej ekscytujących eksperymentów fizycznych na świecie. Jesteśmy zadowoleni, że bierzemy w tym udział, mówi Jo Johnson brytyjski minister ds. uniwersytetów, nauki, badań i innowacji.

Brytyjski wkład stanowi niewielką część środków potrzebnych na zbudowanie DUNE, ale umowę podpisano w bardzo dobrym momencie. Stany Zjednoczone próbują bowiem nakłonić inne kraje do zaangażowania się w projekt. To tak jak z każdą inną inwestycją. Ci, którzy zaangażują się w nią wcześniej zachęcają innych pokazując im, że inwestycja jest realizowana, mówi Edward Blucher, fizyk z University of Chicago i rzecznik prasowy DUNE.

DUNE będzie wykrywaczem neutrin bazującym na akceleratorze. Urządzenie będzie wykrywało neutrina wystrzeliwane z położonego 1300 kilometrów dalej Fermilab. W ich sygnałach będą poszukiwane nieścisłości, które mogą prowadzić do opracowania nowych teorii fizycznych. Badane będą też oscylacje neutrin i antyneutrin, co ma pomóc w zrozumieniu materii i antymaterii.

Osoby zaangażowane w projekt mają nadzieję, że wykrywacz zostanie zbudowany w 2019 roku, a prace nad całą instalacją zakończą się w roku 2024. DUNE to tylko jedna część projektu. Drugą jest źródło neutrin w Fermilab, infrastruktura w Południowej Dakocie oraz kriostaty zawierające 70 000 ton ciekłego argonu są formalnie częścią projektu partnerskiego o nazwie Long-Baseline Neutrino Facility (LBNF). Projekt LBNF/DUNE będzie finansowany głównie przez amerykański Departament Energii, który przeznaczył nań 1,5 miliarda dolarów. Kwota ta ma pokryć 75% kosztów LBNF i 25% kosztów DUNE. Samo DUNE ma kosztować 480 milionów USD. Blucher zwraca uwagę, że dokładne określenie kosztów jest trudne ze względu właśnie na próby umiędzynarodowienia projektu. Różne kraje w różny sposób wyliczają bowiem kwestie księgowe.

Wkład Wielkiej Brytanii to stworzenie kluczowych wewnętrznych elementów DUNE oraz systemu gromadzenia danych. Minister Johnson zauważył, że Wielka Brytania sporo inwestuje w fizykę cząstek. Jest ona drugim, po Niemczech, największym sponsorem CERN-u, na którego działalność przeznacza rocznie około 175 milionów dolarów.

DUNE neutrino wykrywacz Deep Underground Neutrion Experiment