Łowcy-zbieracze czy zbieracze-łowcy? Dieta sprzed tysięcy lat mogła być oparta na roślinach

Przyzwyczailiśmy się do postrzegania wczesnych ludzi jako łowców-zbieraczy. Uważamy, że ich dieta opierała się głównie na mięsie. Przekonanie to może być jednak błędne. Niewykluczone, że powinniśmy raczej nazywać ich zbieraczami-łowcami. Jak bowiem wynika z badań prowadzonych w peruwiańskich Andach pod kierunkiem archeologów z University of Wyoming, dieta tamtejszych ludzi składała się w ponad 80% z roślin, mięso stanowiło mniej niż piątą jej część.

Na łamach PLOS One ukazał się artykuł Stable isotope chemistry reveals plant-dominant diet among early foragers on the Andean Altiplano, w którym opisano zaskakujące wyniki badań izotopowych szkieletów 24 ludzi pochowanych na stanowiskach Wilamaya Patjxa i Soro Mik'aya Patjxa. Zgodnie z popularnym poglądem, wczesna gospodarka opierała się na łowiectwie. Pogląd ten doprowadził do rozpowszechnienia się współcześnie różnych wysokobiałkowych diet, jak paleodieta. Tymczasem nasze badania pokazały, że dieta tych ludzi była w 80% oparta na pożywieniu roślinnym i w 20% na mięsie, mówi profesor Randy Haas.

Analizy izotopowe kości ludzi żyjących w peruwiańskich Andach pomiędzy 9000 a 6500 lat temu wykazały, że w ich diecie mięso odgrywało rolę drugorzędną. Żywili się oni głównie roślinami, a pozostałości spalonych roślin oraz ślady ścierania zębów pokazują, że najważniejszymi dla nich roślinami były bulwy, jak np. ziemniaki.

Połączenie badań izotopowych, paleoetnobotanicznych i zooarcheologicznych pozwoliło nam na zarysowanie najdokładniejszego obrazu diety wczesnych mieszkańców Andów, dodaje Haas. W badaniach brali też udział naukowcy z kilku amerykańskich uczelni, w tym z Penn State University, University of California-Merced czy Binghamton University oraz peruwiańscy archeolodzy.

Wyniki badań przeanalizowano za pomocą metod statystyki Bayesowskiej. Na tej podstawie naukowcy stwierdzili, że w diecie przeciętnej dorosłej osoby 84% (73–92%) stanowiły rośliny przeprowadzające fotosyntezę C3, mięso zwierząt lądowych stanowiło 9% (0–24%) diety, mięso ryb 4% (0–13%), a rośliny C4 – 2% (0–6%). Z mięsa jedli głównie ssaki lądowe.

Wszystkie zastosowane modele statystyczne pokazały, że mediana udziału roślin C3 w diecie wahała się od 70% do 95%, a mediana mięsa ssaków od 3% do 23%. Zatem wszystkie wiarygodne modele dotyczące stosowanych strategii przetrwania pokazują, że pożywienie roślinne stanowiło większą część diety, a mięso odgrywało rolę drugorzędną. Wyniki badań nie są więc zgodne z hipotezą roboczą o diecie zdominowanej przez mięso. Wskazują one, że wcześni mieszkańcy Altiplano, zamieszkujący je między 9000 a 6500 lat temu, korzystali z diety zdominowanej przez rośliny, podsumowują autorzy badań.

Łowcy-zbieracze czy zbieracze-łowcy? Dieta sprzed tysięcy lat mogła być oparta na roślinach