Niezwykła odporność niesporczaków. Wiemy, jak działa mechanizm zapewniający im przetrwanie

| Nauki przyrodnicze
Eden, Janine and Jim, Flickr

Niesporczaki znane są ze swojej niezwykłej odporności na niekorzystne warunki środowiskowe. Dzięki wejściu w stan kryptobiozy potrafią przetrwać temperatury sięgające dziesiątków stopni poniżej zera, znacznie przekraczające 100 stopni Celsjusza, olbrzymie ciśnienie czy intensywne promieniowanie jonizujące oraz olbrzymie stężenie soli. Naukowcy z University of North Carolina i Marshall University opisali właśnie, jak działa mechanizm zapewniający niesporczakom tak niezwykłą odporność.

Amerykanie wystawili niesporczaki na działanie wysokich stężeń nadtlenku wodoru, cukru, soli i temperatury -80 stopni Celsjusza, by wprowadzić je w stan kryptobiozy. Organizmy niesporczaków, w odpowiedzi na niekorzystne warunki, wytwarzały dużą ilość szkodliwych reaktywnych form tlenu. Wchodziły one w reakcje z innymi molekułami w organizmach zwierząt. Kluczowa okazała się reakcja utleniania cysteiny. To aminokwas, jeden z kluczowych budulców białek. Reakcja jej utleniania zmienia strukturę i funkcjonowanie białka, co jest sygnałem dla wejścia organizmu niesporczaka w stan kryptobiozy. Spostrzeżenie to potwierdzono poprzez zablokowanie możliwości utleniania cysteiny. Wówczas kryptobioza się nie pojawiała.

Cysteina działa więc jak czujnik, pozwalający niesporczakom reagować na czynniki zewnętrzne. Gdy się one poprawiały, cysteina przestawała być utleniona, co było sygnałem do powrotu do zwykłego stanu funkcjonowania zwierzęcia.

Autorzy badań chcieliby się dowiedzieć, czy podobny mechanizm działa u wszystkich gatunków niesporczaków. Być może pozwoli to lepiej zrozumieć procesy starzenia się oraz pomoże w opracowaniu metod pomagających ludziom przetrwać długotrwałe misje w kosmosie.

Niezwykła odporność niesporczaków. Wiemy jak działa mechanizm zapewniający im przetrwanie