Na zimnym płaskowyżu i łajno może być domem

Każda istota potrzebuje domu, ale nie wszyscy są pod tym względem wybredni. Do tych ostatnich należy z pewnością błonkówka Trichothurgus bolithophilus, zamieszkująca sieć tuneli drążonych w wysuszonym końskim łajnie.

T. bolithophilus to zaledwie 14. przedstawiciel rodzaju Trichothurgus. Owad prowadzi samotniczy tryb życia.

Podczas badań terenowych na pampie w Patagonii w grudniu 2010 r. zespół Laury Sarzetti z Argentyńskiego Muzeum Historii Naturalnej im. Bernardina Rivadavii natrafił na 6 końskich wysuszonych "bobków" z wydrążonymi tunelami. Pięć pochodziło z Estancia Las Mellizas, a jeden z Laguna de los Flamencos. Oba miejsca znajdują się w najsuchszym rejonie prowincji Chubut, gdzie suma rocznych opadów wynosi zaledwie 100-150 mm, a średnie roczne temperatury wahają się w granicach 8-11°C.

Gdy kawałki łajna przełamano, okazało się, że gniazda znacznie się od siebie różnią. W 3 występował pojedynczy główny tunel (prosty lub z delikatnymi wygięciami) z 2-3 odchodzącymi od niego komorami gniazdowymi. W jednym występował tunel bez komór, a w kolejnym tunel wyginał się, zawracając do swojego początku. Najbardziej złożone komunikacyjnie okazało się 6. gniazdo, w którym w połowie długości główny korytarz rozdzielał się na 6 komór i odnogę, kończącą się ślepo nad głównym tunelem.

W komorach gniazdowych Argentynka znalazła jaja i larwy, a przy nich zapasy pyłku stokrotek i szarłatu. Gniazda nosiły ślady ponownego użytkowania (znajdowały się w nich stare kokony).

Jedynymi zwierzętami zapewniającymi na tej wysokości odpowiednio duże kawałki nawozu są konie, które wprowadzono na patagońskie stepy całkiem niedawno (nadal nie są zresztą zbyt liczne, a odchody można znaleźć wyłącznie w pobliżu siedzib ludzkich). Ponieważ wysuszone odchody są lekkie i łamliwe, a cienka zewnętrzna ścianka nie chroni skutecznie przed chłodem tutejszych zim, Sarzetti sądzi, że nietypowe zachowanie (odchody częściej są w końcu pokarmem niż domem) T. bolithophilus to novum. Błonkówki wybierają końskie placki, gdy nie mają dostępu do innych kryjówek. Gdzie gnieżdżą się normalnie, na razie nie wiadomo, ale naukowcy mają kilka typów: wskazują na kaktusy oraz rośliny poduszkowe (Azorella monantha). Inni przedstawiciele plemienia Lithurgini (Trichothurgus to jeden z 3 wchodzących w jego skład rodzajów) gniazdują w suchym drewnie o różnej twardości - od miękkiego do stosunkowo twardego - lub w kaktusach.

błonkówka Trichothurgus bolithophilus odchody konie Argentyna Laura Sarzetti