Zagrożone habitaty bonobo

| Nauki przyrodnicze
Jeroen Kransen, CC

Nad bonobo, jednym z najbliższych krewnych człowieka, wisi większe niebezpieczeństwo niż dotychczas sądzono. Najszerzej zakrojone badania dotyczące zasięgu występowania bonobo wykazały, że wskutek fragmentacji lasów i ludzkiej aktywności bonobo mogą mieszkać jedynie na 28% obszaru swojego występowania. O tym, że zwierzęta te, zwane też szympansami karłowatymi, są zagrożono, wiadomo nie od dzisiaj. Wcześniej jednak nie zdawano sobie sytuacji, jak zła jest sytuacja.

Bonobo, w przeciwieństwie do szympansów, są niezwykle łagodnymi spokojnymi zwierzętami. Różnice w usposobieniu obu blisko spokrewnionych gatunóków i przyczyny leżące u ich podstaw opisywaliśmy już wcześniej.

Naukowcy z amerykańskich, japońskich, brytyjskich i niemieckich uczelni oraz instytutów badawczych, we współpracy z m.in. z WWF-em oraz afrykańskimi organizacjami społecznymi i urzędami, przeprowadzili badania terenowe, podczas których liczyli gniazda bonobo i wykorzystali rozmieszczane w lasach aparaty fotograficzne.

Bonobo unikają miejsc uczęszczanych przez ludzi oraz pofragmentowanych połaci lasu. Najnowsze badania wykazały, że tam, gdzie mieszkają bonobo tylko 28% terenów spełnia warunki konieczne do występowania tych zwierząt. Wyniki jasno wskazują, że działalność człowieka zmniejsza habitat bonobo. Pomoże nam to w zidentyfikowaniu obszarów, które powinny być chronione - mówi doktor Jena R. Hickey z Cornell University i University of Georgia. Jeśli chcemy, by bonobo przetrwały kolejne 100 lat lub dłużej, to musimy zrozumieć zasięg ich występowania oraz czynniki decydujące o tym, gdzie mieszkają, dzięki czemu będziemy mogli efektywnie je chronić. Bonobo to najmniej poznane z wielkich małp Afryki, więc obecne badania są niezbędne do lepszego zrozumienia tych pięknych charyzmatycznych zwierząt - dodaje Ashley Vosper z Wildlife Conseveation Society.

Bonobo żyją w złożonych matriarchalnych społecznościach. Obecnie występują wyłącznie w nizinnych lasach Demokratycznej Republiki Kongo. Uczeni zebrali dane z różnych studiów z lat 2003-2010 i na ich podstawie stwierdzili występowania 2364 "bloków gniazdowania" bonobo. "Blok gniazdowania" to obszar o powierzchni 1 hektara, w którym znajduje się co najmniej 1 gniazdo bonobo. Następnie sprawdzono warunki, w jakich gniazda występują (rodzaj lasu, gleby, klimat, stosunki wodne) oraz wpływ człowieka na okollicę (np. odległość od dróg, pól uprawnych, tempo wycinki lasu itp.). Na tej podstawie stworzono model przestrzenny najważniejszych warunków koniecznych do osiedlenia się bonobo. Okazało się, że najważniejsza jed odległość od obszarów uprawnych.

Ze wspomnianych 28% obszarów, które nadają się do zamieszkania przez bonobo jedynie 27,5% znajduje się na terenach chronionych.

bonobo habitat