Zaskakujące odkrycie z Rio Negro

Niebieskobrzuchy nocny wędrowiec (Cyanogaster noctivaga) to ryba odkryta w jednym z najlepiej zbadanych rejonów Amazonii - rzece Rio Negro.

Dla nowego przedstawiciela rodziny kąsaczowatych utworzono osobny rodzaj. To dziwne małe stworzenie może się pochwalić ciekawym wzorem, wyeksponowanym na tle przezroczystego ciała - opowiada Ralf Britz, ichtiolog z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Britz brał udział w ekspedycji, zorganizowanej przez Monikę Toledo-Pizę z Uniwersytetu w São  Paulo w październiku 2011 r.

Zespół widywał C. noctivaga tylko w jednym miejscu Rio Negro, w dodatku wyłącznie nocą. W sieci ryba wyglądała jak szybko przepływająca błękitna strużka. Naukowcy zorientowali się, że zwierzę jest nie tylko rzadkie, ale i bardzo delikatne. Gdy tylko wyjęło się je z sieci, od razu umierało, dlatego by uwiecznić jego naturalny wygląd, trzeba było improwizować. Tuż przy brzegu zainstalowałem akwarium z gotowym do strzału aparatem i lampami błyskowymi. Później wszedłem z George'em [Mattoksem] do rzeki. Gdy przeciągnęliśmy sieć, przeniosłem rybki chochelką, dzięki czemu mogłem wykonać zdjęcia, nie wyjmując ich z wody.

Jak podkreśla Britz, największa zbadana C. noctivaga mierzyła 17,4 mm, co oznacza, że nowy takson jest o ok. 7 mm dłuższy od największych przedstawicieli gatunku Paedocypris progenetica [tę słodkowodną rybę z rodziny karpiowatych zalicza się do najmniejszych kręgowców świata].

Wg Brytyjczyka, obie rybki preferują podobne habitaty. Podobnie jak w lasach azjatyckich bagien torfowiskowych, w Rio Negro występują kwasowe ciemne wody. I tu, i tu można znaleźć wiele miniaturowych gatunków. Wody ubogie w składniki mineralne wydają się sprzyjać niewielkim rozmiarom, a C. noctivaga to kolejny przykład ucieleśnienia tej reguły.

C. noctivaga ma w szczęce dwa rzędy zębów i charakterystyczne wyłupiaste oczy. Krótko po sporządzeniu opisu holotypu brazylijscy koledzy Britza znaleźli kilka okazów badanej ryby w Muzeum Zoologicznym Uniwersytetu w São Paulo. Złowiono je w latach 80., ale dotąd nikt nie zajął się ich identyfikowaniem. Ryby schwytano wtedy w 2 lokalizacjach i żadna z nich nie pokrywała się z obszarem przeszukiwanym przez Britza i innych.

niebieskobrzuchy nocny wędrowiec Cyanogaster noctivaga Rio Negro Amazonia ryba nowy gatunek Ralf Britz