Po raz pierwszy zarejestrowano fale mózgowe u poruszającej się ośmiornicy

| Nauki przyrodnicze
Ahmed Abdul Rahman, Wikimedia, CC BY-SA 4.0

Jeśli chcemy zrozumieć, jak pracuje mózg, ośmiornice są idealnymi zwierzętami do badań jako materiał porównawczy z ssakami. Mają duże mózgu, niezwykłe unikatowe ciała i zaawansowane zdolności poznawcze, które rozwinęły się zupełnie inaczej niż u kręgowców, mówi doktor Tamar Gutnick z Okinawa Institute of Science and Technology (OIST).

Ośmiornice są uważane za jedne z najbardziej inteligentnych bezkręgowców. Ich mózg zbudowany jest z dużej liczby neuronów zorganizowanych w wiele płatów. Dotychczas naukowcy badali funkcje poszczególnych płatów... celowo je uszkadzając i obserwując, jakie zdolności utraciło zwierzę w ten sposób.

U innych gatunków badania takie prowadzi się za pomocą elektrod przyczepianych do głowy. U ośmiornic było to dotychczas niemożliwe, gdyż po pierwsze brak u nich twardych struktur, do których można było przyczepić elektrody, po drugie zaś, zwierzęta były w stanie zdjąć z siebie każdy obcy przedmiot umocowany do ciała. Jeśli więc wykorzystywano elektrody, to u uśpionych lub unieruchomionych ośmiornic. Teraz w końcu się to zmieniło.

Naukowcy z Japonii, Ukrainy, Niemiec, Włoch i Szwajcarii poinformowali, że jako pierwszym w historii udało im się zarejestrować fale mózgowe u przytomnej ośmiornicy, której nie ograniczano możliwości poruszania się. Rejestracja aktywności mózgu była zsynchronizowana z materiałem wideo, dzięki czemu widzimy, która aktywność neuronów była skorelowana z którym działaniem zwierzęcia.

Zespół Gutnick odpowiednio zaadaptował niewielkie urządzenia, które oryginalnie zostały zaprojektowane do rejestrowania czynności mózgu ptaków. Urządzenia te wszczepiono trzem ośmiornicom z gatunku Octopus cyanea. Następnie do dwóch płatów mózgu ośmiornic (płata pionowego i środkowego wierzchniego płata czołowego) wszczepiono elektrody i połączono z urządzeniami rejestrującymi. Zwierzęta zostały wybudzone i po kilku minutach podjęły w akwarium normalne czynności. Aktywność ich mózgu była rejestrowana przez 12 godzin, podczas których spały, jadły i przemieszczały się w akwarium. Były też w tym zasie filmowane. Po tym czasie elektrody i urządzenie rejestrujące usunięto.

Wstępna analiza wykazała istnienie różnych wzorców aktywności mózgu. Jedne były podobne w czasie trwania i intensywności do aktywności mózgu ssaków, inne zaś – bardzo długotrwałe p powolne oscylacje – zaobserwowano po raz pierwszy. Naukowcy nie połączyli jeszcze poszczególnych aktywności z zachowaniem. Zwracają też uwagę, że elektrody wszczepili do obszarów odpowiedzialnych za uczenie się i pamięć. Aby zbadać te obszary będziemy musieli przeprowadzić z ośmiornicami powtarzalne sesje zadań pamięciowych. Mam nadzieję, że wkrótce rozpoczniemy takie badania, zapowiada doktor Gutnick.

Uczona mówi, że taka metoda pozwoli na badanie mózgów innych gatunków ośmiornic i pozwoli odpowiedzieć na wiele pytań dotyczących pamięci, zdolności do uczenia się, metod socjalizacji tych zwierząt czy też sposobów, za pomocą których koordynują i kontrolują swoje ramiona.

ośmiornica fale mózgowe