Problemem jest cel, nie źródło

Starsi ludzie częściej miewają problemy z pamięcią celu niż młodsi dorośli. Oznacza to, że zapominają, z kim się podzielili daną informacją. Co ciekawe, jeśli tego typu błąd już u nich wystąpi, są bardzo pewni swoich fałszywych przekonań.

Doktorzy Nigel Gopie oraz Fergus Craik i Lynn Hasher zastanawiali się, czemu staruszkowie są bardziej podatni od młodzików na amnezję celu? Dzieje się tak, ponieważ z wiekiem spada zdolność koncentrowania się. Seniorzy kierują większość zasobów uwagi na czynność przekazywania komuś jakichś danych, nie kodując przy tym właściwie kontekstu, czyli nie zapamiętując np. osoby, z którą rozmawiają.

W porównaniu do młodszych dorosłych, starsi ludzie są dodatkowo mocno przekonani co do słuszności swoich twierdzeń, że nigdy nie mówili innym pewnych rzeczy, choć w rzeczywistości to zrobili. Ta nadmierna pewność prawdopodobnie powoduje, że wielokrotnie się powtarzają.

Fakt, że pamięć celu jest bardziej podatna na związaną z wiekiem deteriorację niż pamięć źródła (od kogo uzyskaliśmy daną informację), to jedno z najważniejszych ustaleń kanadyjskiego zespołu z Baycrest’s Rotman Research Institute.

Na potrzeby badania 40 studentów z Uniwersytetu w Toronto w wieku od 18 do 30 lat i 40 starszych ludzi w wieku od 60 do 83 lat podzielono na dwie grupy. W pierwszym eksperymencie oceniano dokładność pamięci celu oraz związaną z nią pewność swego. Pięćdziesięciu celebrytom, których twarze wyświetlały się na ekranie komputera, należało odczytać na głos po jednym z pięćdziesięciu interesujących faktów. Potem psycholodzy prosili o przypomnienie, komu co powiedziano. W drugim eksperymencie mierzono dokładność pamięci źródła i jej subiektywną pewność. Tutaj trzeba było z kolei zapamiętać, która znana osoba przekazała konkretny fakt, np. Tom Cruise powiedział mi, że "zaśnięcie zajmuje przeciętnej osobie 12 minut".

Okazało się, że w pierwszym eksperymencie seniorzy wypadali o 21% gorzej od młodszych współbadanych. W drugim obie grupy wiekowe wypadły w przybliżeniu tak samo dobrze. Staruszkowie poprawnie przypomnieli sobie 50% źródeł, a studenci 60%.

seniorzy pamięć celu źródła Nigel Gopie