Kapliczki do wróżenia

| Humanistyka

W zlokalizowanej na stoku wzgórza fortecy w Gegharot w Armenii odkryto 3 świątynie sprzed ok. 3300 lat, w których zajmowano się wróżeniem.

Każda z kapliczek składała się z pojedynczego pomieszczenia, na środku którego znajdował się wypełniony popiołem i ceramicznymi naczyniami basen.

Prof. Adam Smith i Jeffrey Leon z Uniwersytetu Cornella znaleźli m.in. szereg glinianych idoli z rogami, kadzielnice, zwierzęce kości oraz pieczęci. Wygląda na to, że władca i wróż palili różne substancje i pili w czasie rytuału wino, osiągając w ten sposób zmienione stany świadomości.

Forteca z Gegharot to jedna z kilku tego typu budowli, jakie wtedy postawiono. Dowody sugerują, że skoordynowany proces budowy fortec był częścią wyłaniania jednorodnego społeczeństwa, które zasiedlało wiele stanowisk regionu.

Smith uważa, że Gegharot spełniało funkcje centrum okultystycznego dla władców. Amerykanie wpadli tu na trop 3 rodzajów praktyk wróżbiarskich: osteomancji, litomancji i aleuromancji. Kości palców krów, kóz i owiec były spalone oraz pokryte różnymi znakami i wg archeologów, mogły być wykorzystywane w rytuałach jako kości do gry. [...] W zależności od tego, czy na górze ukazywała się osmalona bądź naznaczona ścianka, dawało to inną interpretację.

Smith i Leon podejrzewają, że w Gegharot uprawiano także litomancję, czyli przepowiadanie przyszłości z kamieni i żwiru. W jednej z kapliczek w baseniku znaleziono bowiem 18 otoczaków. Wydaje się, że kamienie te wybrano ze względu na ich gładkość, zaokrąglony kształt i paletę kolorów, które zmieniają się od czerni i ciemnej szarości po biel, zieleń i czerwień.

W jednej z kapliczek znaleziono żarna. Smith i Leon sądzą, że mąkę, ewentualnie ciasto, wykorzystywano do aleuromancji. Panowie podkreślają, że do myślenia daje fakt, że pobliżu nie ma pieca do wypieku chleba. Za pomocą odkrytych tu pieczęci można było odciskać w cieście różne wzory, a później z niego wróżyć.

Kapliczki wykorzystywano mniej więcej przez wiek, do momentu aż podczas konfliktu zbrojnego zniszczono wszystkie okoliczne twierdze.

Wykopaliska kapliczek to część projektu ArAGATS (American-Armenian Project for the Archaeology and Geography of Ancient Transcaucasian Societies).

Armenia Gegharot twierdza kapliczki władca wróżenie osteomancja litomancja aleuromancja Adam Smith Jeffrey Leon