Zapomniana struktura w mózgu odkryta na nowo

| Medycyna
brain_blogger, Flickr, CC-BY

Przed kilku laty naukowcy przeglądający dziesiątki zdjęć mózgów wykonanych techniką rezonansu magnetycznego, zauważyli na nich dużą tajemniczą strukturę. Wydawała się ona szlakiem przekazującym informacje wzrokowe. To było wielkie zgrupowanie włókien, widoczne na każdym zdjęciu - mówi Jason Yeatman z Univeristy of Washington. Problem w tym, że ani Yeatman ani jego koledzy nie wiedzieli, co to za struktura.

Uczeni zaczęli przeglądać podręczniki do neuroanatomii i... nie znaleźli w nich wzmianki o zauważonej strukturze. Wydawało mi się nieprawdopodobne, bym był pierwszym, który ją zauważył - stwierdził Yeatman. Wraz z uczonymi z Uniwersytetu Stanforda, gdzie wówczas studiował, zaczął przeszukiwać całą literaturę specjalistyczną.

W końcu, w piwnicy Wydziału Medycyny Uniwersytetu Stanforda, natrafili na właściwy trop. Kevin Winter znalazł atlas napisany przez Carla Wernicke'go pod koniec XIX wieku. Atlas ten opisywał pionowy pęczek potyliczny (vertical occipital fasciculus). Ostatni raz ten atlas był wypożyczany w 1912 roku - wspomina Yeatman. Obaj naukowcy postanowili dowiedzieć się, dlaczego struktura ta została przez naukę zapomniana.

Śledztwo wykazało, że współczesna nauka nie zna tej struktury z dwóch powodów. Pierwszy to spory w świecie naukowym. Wernicke, świetny anatom, który w 1874 roku odkrył ośrodek Wernicke'go, czyli ośrodek mowy, opisał tę strukturę w swoim atlasie z 1881 roku. Znalazł ją w mózgu małp i nazwał „senkrechte Occiptalbündel” (tłumaczone jako pionowy pęczek potyliczny). Jednak pionowe ułożenie tej struktury było niezgodne z poglądami jednego z największych neuroanatomów tamtej epoki, Theodora Meynerta, który twierdził, że połączenia w mózgu mogą biec tylko poziomo, a nie pionowo. Powód drugi to brak ujednoliconego systemu nazewnictwa. Struktura występuje w atlasach z lat 80. i 90. XIX wieku, ale pod różnymi nazwami.

Gdy zaczynaliśmy nasze śledztwo, kierowała nami osobista ciekawość. Jednak szybko zdaliśmy sobie sprawę, że mamy tutaj do czynienia z fascynującą historią dotyczącą wiedzy zagubionej w sporach prowadzonych przez ludzi, którzy położyli podwaliny pod nauki neurologiczne - mówi Weiner.

Badania przeprowadzone za pomocą MRI wykazały, że pionowy pęczek potyliczny bierze swój początek w płacie potylicznym odpowiedzialnym za przetwarzanie informacji wzrokowych. Stamtąd rozprzestrzenia się na podobieństwo płachty, łącząc regiony mózgu odpowiedzialne za widzenie z regionami odpowiedzialnymi za koordynację i skupianie uwagi. Sądzimy, że struktura ta odgrywa ważną rolę w wielu procesach związanych z postrzeganiem. Od rozpoznawania twarzy po czytanie tekstu - mówi Yeatman. W artykule opublikowanym właśnie w Proceedings of the National Academy of Sciences naukowcy podają niezbędne dane, dzięki którym inni specjaliści mogą odnaleźć i badać odkrytą na nowo strukturę.

Carl Wernicke pionowy pęczek potyliczny mózg atlas informacje wzrokowe