Kolejne odkrycie przeczy modelowi Lambda-CDM
Centaurus A (NGC 5128), masywna galaktyka eliptyczna znajdująca się w odległości 13 milionów lat świetlnych od Ziemi jest otoczona grupą małych galaktyk satelitarnych, które orbitują wokół głównej części wąskiego dysku Centaurusa. To pierwsza tego typu konfiguracja odkryta poza Grupą Lokalną, donosi międzynarodowy zespół naukowy.
Odkrycie to stawia pod znakiem zapytania niektóre modele i symulacje kosmologiczne wyjaśniające rozkład galaktyk satelitarnych i ich gospodarzy we wszechświecie, mówi Marcel Pawlowski z University of California, Irvine.
Zgodnie z modelem Lambda-CDM, najpopularniejszym modelem kosmologicznym, mniejsze galaktyki powinny być przypadkowo rozłożone wokół większych i poruszać się we wszystkich kierunkach. Tymczasem Centaurus A to trzeci znany nam przykład – obok Drogi Mlecznej i Andromedy – gdzie galaktyki karłowate krążą w tym samym kierunku wokół centrum masy większej galaktyki.
Jak przyznaje Pawlowski, stopień trudności obserwacji ruchu galaktyk karłowatych względem większej galaktyki zależy od wyboru celu do obserwacji. Jest to stosunkowo łatwe w przypadku Drogi Mlecznej. Wystarczy co kilka lat wykonać zdjęcia gwiazd i można obliczyć prędkość tangencjalną. W ten sposób wykonano pomiary dla 11 galaktyk satelitarnych Drogi Mlecznej i okazało się, że osiem z nich przemieszcza się po wąskim dysku prostopadłym do płaszczyzny naszej galaktyki. W przypadku zbadanych 27 galaktyk satelitarnych Andromedy badania wykazały, że 15 porusza się po tego typu wąskim dysku.
Badania Andromedy są łatwe. Jednak w przypadku Centaurusa, ze względu na jego dużą odległość, przeprowadzenie odpowiednich badań nie było proste. Pawlowski przejrzał jednak bardzo szczegółowo archiwa i znalazł dane dotyczące 16 galaktyk karłowatych krążących wokół Centaurusa A. Uczony i jego grupa wykazali, że 14 z 16 galaktyk satelitarnych Centaurusa A obiega go po dej samej płaszczyźnie wedle podobnego wzorca ruchu. Tymczasem modele kosmologiczne i symulacje wykazują, że jedynie 0,5% galaktyk satelitarnych powinno zachowywać się w ten sposób. To oznacza, że coś nam umyka, komentuje Pawlowski.
Komentarze (0)