Elektryczne wyziewy wulkaniczne

| Ciekawostki
anjči, CC-BY-SA

Trudno uwierzyć, ale dopiero po psikusie islandzkiego Eyjafjallajokulla nauka zdobywa niektóre informacje na temat właściwości wulkanicznych erupcji. Motywacja jest oczywista - ta erupcja uświadomiła nam, jakie problemy i straty mogą być efektem działalności wulkanów. Potrzebne są dogłębne i wiarygodne badania na temat rzeczywistego niebezpieczeństwa wulkanicznego dymu dla komunikacji lotniczej, ale także dla długofalowej pogody i klimatu.

Brytyjski Met Office - rządowy instytut badania pogody i klimatu - podjął działania mające na celu zbadanie właściwości wulkanicznych wyziewów, które tak dały się we znaki Brytyjczykom. Narzędziem miał być specjalny badawczy balon meteorologiczny, który zaprojektował Joseph Ulanowski z Instytutu Nauki i Badań Technologicznych Uniwersytetu Hertfordshire, we współpracy z Gilesem Harrisonem z Wydziału Meteorologii Uniwersytetu Reading. Opracowany przez nich badawczy balon dowiódł już swojej skuteczności rok wcześniej, podczas badań właściwości chmur pustynnego pyłu, jakie wykonano w Kuwejcie oraz na zachodnim wybrzeżu Afryki. Jego nowatorstwo polega na tym, że pozwala nie tylko określić rozmiar unoszących się w atmosferze drobin, ale także ich ładunek elektryczny.

Badania przeprowadzono w Szkocji, nad którą na wysokości 4 kilometrów unosiła się sześciusetmetrowej grubości chmura wulkanicznego pyłu o wyraźnych - górnej i dolnej - krawędziach. Okazało się, że wulkaniczny wyziew posiada bardzo silny, samoodnawiający się ładunek elektryczny. Co ciekawe, inaczej niż się spodziewano, ładunek koncentrował się wewnątrz chmury, a nie na jej górnej i dolnej krawędzi. Zdaniem badaczy, wyklucza to model, który zakładał pogodowe źródło powstawania ładunku.

Szczegółowe poznanie właściwości wulkanicznego wyziewu, takie jak rozmiar jego cząsteczek, ich rozłożenie i ładunek elektryczny, których badanie umożliwia nasz balon - mówi Giles Harrison - są wyjątkowo ważne dla przewidywania skutków kolizji samolotu z chmurą.

Eyjafjallajökull pyły wulkaniczne ładunek elekryczny meteorologia Joseph Ulanowski