Na Grenlandii znaleziono skamieniałe drapieżniki sprzed ponad 500 milionów lat

| Nauki przyrodnicze
Tae-Yoon S. Park et al., A giant stem-group chaetognath.Sci. Adv.10,eadi6678(2024).DOI:10.1126/sciadv.adi6678

Na stanowisku paleontologicznym Sirius Passet na północy Grenlandii zidentyfikowano nieznaną dotychczas grupę drapieżników z wczesnego kambru. Timorebestia koprii mogły być jednymi z pierwszych mięsożernych zwierząt, które przed 518 milionami lat zaczęły kolonizować oceany. Należały też do największych stworzeń zamieszkujących wody wczesnego kambru. Dotychczas wiedzieliśmy, że dominującymi drapieżnikami kambru były prymitywne stawonogi, takie jak dziwacznie wyglądający anomalocaridid. Jednak nasze badania pokazały, że dawny ekosystem oceaniczny był dość złożony, a ówczesny łańcuch pokarmowy pozwalał na istnienie drapieżników różnego typu, mówi doktor Jakob Vinther z University of Bristol.

Timorebestia były dorastającymi do 30 centymetrów bezkręgowcami wyposażonymi w silne szczęki, płetwy ciągnące się po obu stronach wzdłuż całego ciała i głowę z długimi czułkami. Są spokrewnione z żyjącymi obecnie strzałkami morskimi (Chaetognatha). Były go olbrzymy swoich czasów i znajdowały się blisko szczytu łańcucha pokarmowego. Odgrywały więc w ówczesnych oceanach równie ważną rolą, jaką dzisiaj spełniają rekiny czy foki, dodaje Vinther.

W sfosylizowanym przewodzie pokarmowym Timorebestia naukowcy znaleźli resztki powszechnie występującego wówczas stawonoga z rodzaju Isoxys. Widzimy, że stawonogi te były źródłem pożywienia dla wielu zwierząt. Powszechnie występują one w skamieniałościach w Sirius Passet. Posiadały długie chroniące je kolce, skierowane zarówno do przodu, jak i do tyłu. Jednak najwyraźniej nie chroniły one całkowicie, gdyż Timorebestia zjadały duże ilości Isoxys, dodaje doktor Morten Lunde Nielsen.

Strzałki morskie to jedne z najstarszych zwierząt znajdowanych w Sirius Passet. O ile na przykład stawonogi pojawiają się tam w zapisie geologicznym pomiędzy 529 a 521 milionów lat temu, to strzałki liczą sobie co najmniej 538 milionów lat. Strzałki i bardziej od nich prymitywne Timorebestia były pływającymi drapieżnikami. Możemy więc przypuszczać, że to właśnie one były dominującymi drapieżnikami przed pojawieniem się stawonogów. Mogły dominować przez 10–15 milionów lat, aż zostały wyparte przez inne grupy, dodaje Vinther.

Odkrycie Timorebestia może pomóc w opisaniu ewolucji drapieżników wyposażonych w szczęki. Strzałki morskie, czyli szczecioszczękie, mają bowiem na zewnątrz aparatu gębowego szczeciny chwytne, a otwór gębowy otoczony jest drobnymi ząbkami. Zatem chwytanie i rozdrabnianie pokarmu odbywa się u nich na zewnątrz otworu gębowego. U Timorebestia szczęki znajdują się wewnątrz głowy. Ponadto Timorebestia ma podobną do strzałek morskich budowę układu nerwowego. Jest ona zresztą podobna też do wymarłego rodzaju Amiskwia, co do klasyfikacji którego istnieją spory.

W najbliższych latach czekają nas kolejne ekscytujące odkrycia, które pomogą zrozumieć, jak wyglądały najwcześniejsze zwierzęta i ich ekosystemy, cieszy się kierownik ekspedycji, doktor Tae Yoon Park z Koreańskiego Instytutu Badań Polarnych.

Na Grenlandii znaleziono skamieniałe drapieżniki sprzed ponad 500 milionów lat