Początek prac nad wielką rozbudową Wielkiego Zderzacza Hadronów

| Technologia
Sophia Bennett/CERN

CERN rozpoczął wstępne prace nad rozbudową Wielkiego Zderzacza Hadronów. Na teren ośrodka wjechał specjalny pojazd, który prowadzi badania sejsmiczne. Dzięki niemu dowiemy się, jak prace modernizacyjne wpłyną na badania przeprowadzane przez LHC i lepiej poznamy geologię miejsca, w którym mają być przeprowadzane roboty.

W wyniku rozbudowy LHC ma powstać High-Luminosity LHC, który rozpocznie prace w 2025 roku. Projekt ten zakłada 10-krotne zwiększenie jasności zderzacza. Jasność to jeden z podstawowych parametrów akceleratorów. Jest ona proporcjonalna do liczby zderzeń, jakie można przeprowadzić w danym przedziale czasu. Im wyższa jasność, tym więcej zderzeń, a zatem tym więcej danych. High-Luminosity LHC pozwoli na bezprecedensowe badania nowych cząstek, w tym odkrytego przez LHC bozonu Higgsa. Rozbudowany akcelerator dostarczy znacznie większej liczby danych. Na przykład każdego roku powstanie w nim do 15 milionów bozonów Higgsa. W latach 2011-2012 powstało ich jedynie 1,2 miliona.

High-Luminosity LHC to bardzo ambitny projekt, w ramach którego będą prowadzone szeroko zakrojone prace badawczo-rozwojowe zarówno nad nowymi magnesami jak i materiałami. W ciągu najbliższych 10 lat CERN przeznaczy na ten projekt 950 milionów franków szwajcarskich.

Rozpoczęte właśnie badania sejsmiczne mają dać odpowiedź na pytanie, czy prace budowlane mogą być prowadzone w czasie działania LHC. Co prawda akcelerator Large Electron-Positron (LEP) pracował w czasie budowania LHC, jednak Wielki Zderzacz Hadronów jest znacznie bardziej czuły na wibracje.

Główne prace budowlane będą miały miejsce po długotrwałym wyłączeniu LHC zaplanowanym na lipiec 2018 roku, jednak chcemy wiedzieć, gdzie i jakie prace mogą być prowadzone w czasie działania Zderzacza", mówi Paolo Fessia, odpowiedzialny za HL-LHC.

W ramach prowadzonych obecnie badań w urządzeniu ATLAS umieszczono cztery czujniki i połączono je z czujnikami na powierzchni. Pierwsze wibracje, jakie badaliśmy, były generowane przez wiertło używane do badań geologicznych. Głównym celem wierceń było poznanie składu geologicznego miejsc, w których będziemy kopać, ale przy okazji sprawdzaliśmy, jak prace wpłyną na LHC, mówi Fessia. Kilka dni później do pracy przystąpił specjalny, 24-tonowy pojazd, który wykorzystuje całą swoją masę to generowania w gruncie 100 wibracji na sekundę. Badania tego typu są konieczne jeśli prace nad HL-LHC mają być prowadzone w czasie działania Zderzacza. Wymagana stabilność wiązki akceleratora jest liczona w milionowych częściach metra, eksperci muszą zatem wiedzieć, czy pracująca 40 metrów dalej koparka nie wpłynie na badania naukowe.

Wielki Zderzacz Hadronów LHC High-Luminosity LHC HL-LHC