Kamień nazębny pomógł rozwikłać dietetyczną tajemnicę

| Humanistyka
Mike Licht, CC

Badając kamień z zębów z przybrzeżnych stanowisk archeologicznych, doktorantka Monica Tromp z University of Otago i dr John Dudgeon z Uniwersytetu Stanowego Idaho ustalili, jaka roślina stanowiła podstawę diety mieszkańców Wyspy Wielkanocnej (Rapa Nui) przed kontaktem z Europejczykami.

Duet opublikował ostatnio w Journal of Archaeological Science artykuł, który wyjaśniał uzyskane wcześniej wyniki, sugerujące, że podstawowym pokarmem roślinnym populacji Rapa Nui była palma. Tajemnica wydawała się tym większa, że dowody wskazywały, że palmy wyginęły wkrótce po kolonizacji wyspy.

Tak czy siak większość fitolitów (mikroskamieniałości roślinnych) z kamienia nazębnego pochodziła właśnie z palm. Wykorzystane w badaniach zęby wykopano w latach 80. XX w.

Próbując rozwiązać zagadkę, Tromp i Dudgeon przeprowadzili dalsze analizy. Po odwapnieniu kamienia z 30 zębów akademicy zidentyfikowali ziarna skrobi odpowiadające tym ze współczesnych słodkich ziemniaków. Żadne z wydobytych ziaren nie przypominało bananów, taro (kolokazji jadalnej) ani pochrzynu, czyli innych bogatych w skrobię roślin, o których dywagowano, że mogłyby stanowić postawię diety mieszkańców Wyspy Wielkanocnej.

Para postanowiła zbadać skórki batatów wyhodowanych na osadach podobnych do tych Rapa Nui. Okazało się, że podczas wzrostu bulwy w skórkę wbudowują się fitolity palmowe z gleby.

Tromp i Dudgeon są pierwszymi antropologami biologicznymi, którzy analizują kamień nazębny z rejonu Pacyfiku. Kamień to doskonałe miejsce do poszukiwania roślinnych składników historycznej diety, ponieważ mikroskamieniałości się w nim zakotwiczają [...]. Studium pokazuje także, że ślady ze zmineralizowanej płytki, które sugerują spożycie pewnych pokarmów, mogą pochodzić ze środowiska, w którym coś hodowano, a nie z samego produktu [...]. Fakt ten należy uwzględnić w badaniach kamienia prowadzonych na całym świecie.

Wyspa Wielkanocna Rapa Nui populacja dieta kolonizacja słodkie ziemniaki bataty skrobia ziarna fitolity kamień nazębny palma Monica Tromp John Dudgeon