Podwaliny pod tabletkę na alzheimera?

| Medycyna
Patrick Hoesly, CC

Naukowcy z Uniwersytetu Pensylwanii opracowali metodę dostarczania przez barierę krew-mózg (ang. blood-brain barrier, BBB) białka, które rozpuszcza neurotoksyczne złogi beta-amyloidu. Ponieważ sprawdza się ona także w przypadku bariery krew-siatkówka, w ten sam sposób będzie można leczyć zarówno alzheimera, jak i choroby oczu.

Prof. Henry Daniell dywagował, że cząsteczka rozpuszczająca złogi może zostać przepuszczona, jeśli połączy się ją z czymś, co nie ma problemu z przekroczeniem BBB. Do tego celu wybrano ostatecznie zaaprobowany przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA) nośnik - podjednostkę beta toksyny cholery (ang. cholera toxin B-subunit, CTXB). Biorąc pod uwagę fakt, że w przeszłości wykazano, że łańcuchy beta-amyloidu są degradowane przez zasadowe białko mieliny (ang. myelin basic protein, MBP), CTXB sparowano właśnie z nim.

Podczas eksperymentów akademicy podali myszom kapsułki z liofilizowanymi liśćmi, które genetycznie zmodyfikowano w taki sposób, by dochodziło w nich do ekspresji kompleksu CTXB-MBP. Dodawszy do nośnika białko zielonej fluorescencji (ang. green fluorescent protein, GFP), mogli śledzić wychwyt. GFP wykryto zarówno w mózgu, jak i w siatkówce.

Skoro białko mogło pokonać BBB u zdrowych myszy, sądziliśmy, że to prawdopodobne, że ze względu na pewne upośledzenie bariery krew-mózg u pacjentów z chorobą Alzheimera, poradzi sobie i w takiej sytuacji.

Gdy zespół Daniella wprowadzał CTXB-MBP do mózgów myszy z chorobą Alzheimera, stosując przy okazji barwnik wiążący się z blaszkami beta-amyloidu, barwienie spadało do 60%, co sugeruje, że złogi ulegały rozpuszczeniu.

W kolejnym etapie badań ekipa z Uniwersytetu Pensylwanii uzyskała od Narodowych Instytutów Zdrowia próbki mózgu osób zmarłych na chorobę Alzheimera. Zastosowała tę samą metodę, co w przypadku gryzoni i okazało się, że barwienie kory ciemieniowej dolnej (ang. inferior parietal cortex), części mózgu odgrywającej ważną rolę w rozwoju otępienia typu alzheimerowskiego, spadło o 47%.

Na końcu naukowcy podawali kapsułki z CTXB-MBP 15-miesięcznym myszom (to odpowiednik wieku 80+ u ludzi), które wyhodowano, by rozwinęła się u nich choroba Alzheimera. Po 3 miesiącach redukcje w zakresie płytek beta-amyloidu w hipokampie sięgały 70%, a w korze 40%. W grupie kontrolnej, gdzie gryzoniom podawano kapsułki z liśćmi sałaty bez kompleksu, nie odnotowano żadnych zmian.

Ponieważ blaszki występują także w oczach chorych na alzheimera, Amerykanie przyjrzeli się siatkówce zwierząt. Chore rzeczywiście miały płytki siatkówkowe, ale gdy karmiono je CTXB-MBP, blaszek nie dawało się wykryć.

W przyszłości badacze chcą uwzględnić w studiach element behawioralny i sprawdzić, czy poza rozpuszczaniem złogów CTXB-MBP poprawia pamięć i funkcjonowanie myszy z chorobą Alzheimera.

beta-amyloid blaszki rozpuszczać podjednostka beta toksyny cholery CTXB zasadowe białko mieliny MBP choroba Alzheimera Henry Daniell