Wyraz uniwersalny

| Humanistyka

Eksperci z holenderskiego Instytutu Psycholingwistyki im. Maksa Plancka w Nijmegen odkryli, że w ludzkich językach na całym świecie istnieje bliźniaczo podobny uniwersalny wyraz. Jest nim "huh?", który w języku angielskim używany jest wówczas, gdy nie zrozumieliśmy lub nie usłyszeliśmy co ktoś do nas mówi. Pomimo tego, że wyrazy w niespokrewnionych ze sobą języków są bardzo od siebie odległe, to wyraz "huh" wydaje się uniwersalny.

Mark Dingemanse, Francisco Torreira i Nick Enfield przeprowadzili wielkie studium lingwistyczne i odkryli, że języki na całym świecie mają słowa niemal identyczne pod względem brzmienia i funkcji do angielskiego "huh". To niezwykłe spostrzeżenie. Angielski "dog" bardzo różni się od francuskiego "chien", a oba w niczym nie przypominają japońskiego "inu".

Holendrzy odrzucili ewentualne zastrzeżenia, że "huh" nie jest słowem. Dokładnie przyjrzeli się tej kwestii i stwierdzili, że jest to słowo, a nie tylko i wyłącznie dźwięk. Trzeba się go bowiem nauczyć, zrozumieć jego funkcję, służy komunikacji. Każdy język potrzebuje takich słów, dzięki którym można szybko zasygnalizować rozmówcy, ze czegoś się nie zrozumiało.

Zadziwiający jest natomiast fakt, że w słowo to brzmi niemal identycznie w tak odległych językach jak angielski, duna z Papui Nowej Gwinei, mandaryński, hiszpański, kikongo, murrinh-patha używany przez północnoautralijskich Aborygenów, norweski czy cha'palaa, którym mówi nieduża grupa andyjskich Indian.

Naukowcy, chcąc wyjaśnić fenomen powstania uniwersalnego podobnego słowa odwołują się do znanego z ewolucji pojęcia konwergencji. Polega ona na powstawaniu podobnych cech w organizmach odlegle spokrewnionych w odpowiedzi na podobne lub takie same czynniki środowiskowe. Posługujący się językiem ludzie potrzebowali prostego, łatwego do wymówienia słowa, które w jasny sposób sygnalizowałoby odbiorcy, iż musi powtórzyć to, co przed chwilą powiedział. W odpowiedzi na takie samo zapotrzebowanie języki mogły utworzyć niezwykle podobną odpowiedź.

huh wyraz język uniwersalny