Pochodne witaminy A wyleczą raka jelita grubego?

| Medycyna
Joerg Huelsken (EPFL)

Zespół z Politechniki Federalnej w Lozannie zidentyfikował mechanizm, który można wykorzystać w zapobieganiu wznowom raka jelita grubego. Szwajcarzy aktywują białko nieobecne w wywołującej nawrót przetrwałej populacji komórek i robią to za pomocą pochodnych witaminy A.

W wyniku terapii, np. chemii, większość komórek nowotworowych obumiera, ale mutacja, która doprowadziła do rozwoju choroby, utrzymuje się w populacji komórek macierzystych.

Szwajcarzy skupili się na białku homeotycznym HOXA5, które należy do rodziny regulującej rozwój zarodka. W dorosłym organizmie białka takie jak HOXA5 regulują komórki macierzyste.

Zespół Joerga Huelskena odkrył, że nowotworowe komórki macierzyste wykorzystują szlak sygnalizacyjny, by zablokować gen HOXA5.

Szukając sposobów na odwrócenie tej blokady, naukowcy dotarli do retinoidów, pochodnych witaminy A. Dotąd wiadomo było, że wywołują one różnicowanie komórek macierzystych skóry, teraz udowodniono, że mogą także reaktywować HOXA5. U myszy z rakiem jelita grubego retinoidy hamowały postępy guza i normalizowały tkankę (reekspresja HOXA5 eliminowała nowotworowe komórki macierzyste i zapobiegała przerzutom). Analogiczne rezultaty uzyskano w badaniach na próbkach pozyskanych od pacjentów.

Podsumowując zgromadzone dane, akademicy wyjaśniają, że HOXA5 jest hamowane przez szlak Wnt, by podtrzymać cechy komórek macierzystych. Białko uaktywnia się jedynie poza kryptami jelitowymi, gdzie hamuje szlak Wnt i wzmaga różnicowanie. W raku jelita grubego ekspresja HOXA5 ulega zniesieniu, lecz reekspresja za pomocą retinoidów prowadzi do zaniku fenotypu nowotworowych komórek macierzystych.

Autorzy publikacji z pisma Cancer Cell uważają, że retinoidowa terapia może się sprawdzić nie tylko w leczeniu już istniejącej choroby, ale i jako środek zapobiegawczy w grupie pacjentów wysokiego ryzyka.

rak jelita grubego witamina A retinoidy białko homeotyczne HOXA5 reekspresja szlak Wnt