Dlaczego nadmiar estrogenów szkodzi rybom?

| Nauki przyrodnicze
Timothy Knepp, licencja public domain

Ekspozycja ryb na estrogeny powoduje u nich znaczne obniżenie odporności przed infekcjami - twierdzą amerykańscy badacze. Wyniki przeprowadzonego przez nich studium dostarczają nowych danych na temat szkodliwości żeńskich hormonów płciowych i pozwalają na lepszą ochronę zwierząt.

Impulsem do przeprowadzenia badań było zaobserwowanie współwystępowania trzech ważnych zjawisk: śmierci ryb, zaburzeń ich rozwoju płciowego oraz licznych zmian chorobowych w ciałach ryb zamieszkujących amerykańskie rzeki: Potomac oraz Shenandoah.

Autorzy eksperymentu, kierowani przez dr Laurę Robertson z Amerykańskiej Misji Geologicznej (USGS), badali wpływ estrogenów na organizmy basów wielkogębowych - ryb występujących pospolicie we wspomnianych rzekach. Wcześniejsze obserwacje tych zwierząt wskazywały na częste występowanie zaburzeń różnicowania płci, objawiających się m.in. występowaniem niedojrzałych jaj wewnątrz jąder samców.

Badacze z USGS szczepili basy dawką 17β-estradiolu, najważniejszego z estrogenów, po czym badali stężenie najważniejszych białek biorących udział w odpowiedzi immunologicznej. Zaobserwowano w ten sposób, że podanie żeńskich hormonów płciowych powoduje spadek poziomu hepcydyny - białkowego hormonu znanego głównie z udziału w gospodarce żelazem. Drugą, równie istotną, choć nie do końca potwierdzoną rolą tej proteiny jest jej zdolność do bezpośredniego niszczenia komórek licznych mikroorganizmów.

Nasze badania sugerują, że związki naśladujące estrogeny mogą powodować zwiększenie podatności ryb wywołane przez blokowanie produkcji hepcydyny oraz innych białek związanych z odpornością, które pomagają rybom w walce z bakteriami chorobotwórczymi, podsumowuje dr Robertson. Zdaniem badaczki, działanie hepcyyny w walce z drobnoustrojami może mieć dwojaki charakter, polegający na bezpośrednim atakowaniu ich komórek oraz na zmniejszaniu dostępu do żelaza - pierwiastka krytycznego dla rozwoju licznych patogenów.

Dokonane odkrycie pozwala zrozumieć przyczyny wymierania ryb, obserwowanego coraz częściej w rzekach przepływających przez tereny intensywnie użytkowane przez ludzi. Zdobyta wiedza pozwoli na udoskonalenie metod pozwalających na ochronę zwierząt przed negatywnym wpływem aktywności człowieka.

ryby estrogen estrogeny estradiol bas wielkogębowy