Ścierwnik jak malowanie

Ścierwniki Neophron percnopterus majorensis z Fuerteventury zanurzają głowę w czerwonym błocie, spełniającym funkcję makijażu. To rzadki fenomen u ptaków, nazywany kosmetycznym zabarwieniem.

Ścierwniki mają nagi przód głowy i wole, na których wyraźnie widać żółtą skórę. Na Fuerteventurze wiele ptaków ma jednak czerwonawe głowy i szyje, przy czym kolor zmienia się od bladego brązu po intensywny karmazynowy.

Okazuje się, że ścierwniki zanurzają łby w czerwonym błocie i poruszają nimi w tę i we w tę, farbując w ten sposób głowę, szyję i klatkę piersiową. Ponieważ populacja z tej wyspy jest dokładnie badana i niemal wszystkie ptaki zaobrączkowano, można łatwo śledzić różnice dot. tego zachowania.

Zespół dr. Thijsa Van Overvelda ze Stacji Biologicznej Doñana ustawił ścierwnikom 2 miski: jedną z czerwoną ziemią zmieszaną z wodą i drugą z czystą wodą. Ścierwniki najpierw badały błotnistą ciecz, rozgrzebując ją np. łapami, a w końcu wkładały tam łeb i poruszały nim na boki. Z ok. 90 osobników, które pojawiły się tam w ciągu jednego dnia, farbującą kąpiel wzięło 18. Kilka wykąpało się nawet 2 razy.

Najciekawszą częścią naszych obserwacji jest spostrzeżenie, że istnieje duże zróżnicowanie między ptakami w zakresie stopnia pofarbowania piór: od niemal całkowicie białych po prawie w 100% czerwone - podkreśla Overveld.

Ścierwniki nie realizowały podczas kąpieli jakiegoś konkretnego wzorca. Kąpiele nie ograniczały się też do danego wieku czy płci.

Autorzy publikacji z pisma Ecology wyjaśniają, że choć u spokrewnionych ze ścierwnikami orłosępów brodatych (Gypaetus barbatus) podobne zachowanie stanowi sygnał dominacji, nie wydaje się, by tak było także w przypadku N. percnopterus majorensis z Fuerteventury.

Po co więc ścierwnikom taki makijaż? Biolodzy rozważają kilka hipotez, w tym taką, że błoto chroni przed bakteriami czy wirusami (gdyby jednak tak było, powinno się kąpać o wiele więcej ptaków). Biorąc pod uwagę duży efekt wizualny [kąpieli] u tych skądinąd białych ptaków, naukowcy przychylają się więc do wyjaśnienia bardziej estetycznego niż zdrowotnego.

ścierwnik Neophron percnopterus majorensis Fuerteventura błoto głowa kosmetyczne zabarwienie Thijs Van Overveld