Ryby potrafią rozpoznać ludzkie twarze

| Nauki przyrodnicze
University of Oxford

Strzelczyki wielkie (Toxotes chatareus) potrafią rozróżniać ludzkie twarze. To pierwszy przypadek, kiedy taką umiejętność zidentyfikowano u ryb.

Zespół z Uniwersytetu w Oksfordzie i Uniwersytetu Queensland wykazał, że strzelczyki są w stanie nauczyć się rozpoznawać ludzkie twarze z dużą trafnością. Wyniki badania ukazały się w piśmie Scientific Reports.

Umiejętność odróżniania dużej liczby ludzkich twarzy to zaskakująco trudne zadanie. Głównie dlatego, że we wszystkich występują te same podstawowe cechy. Wszystkie mają nad nosem i ustami dwoje oczu, dlatego by kogoś odróżnić, trzeba zidentyfikować szczególiki wyglądu. [...] Dywagowano, że zadanie jest tak trudne, że mogą sobie z nim poradzić wyłącznie [...] naczelne. Fakt, że w ludzkim mózgu występuje wyspecjalizowany region do rozpoznawania twarzy, sugeruje, że w samych twarzach jest coś specjalnego. By przetestować ten pomysł, chcieliśmy sprawdzić, czy inne zwierzę z mniejszym i prostszym mózgiem, w przypadku którego nie ma ewolucyjnej potrzeby rozpoznawania ludzkich fizjonomii, nadal będzie w stanie to zrobić - opowiada dr Cait Newport.

Międzynarodowy zespół wykazał, że strzelczyki, u których nie występuje złożona kora wzrokowa naczelnych, potrafią rozpoznać jedną konkretną twarz w serii nawet 44 nowych.

Podczas badania rybom pokazywano najpierw 2 zdjęcia twarzy i uczono wybierania jednej z nich za pomocą wystrzelenia strumienia wody. Później T. chatareus pokazywano wyuczoną twarz z serią nowych fizjonomii. Okazało się, że strzelczyki umiały dokonać poprawnego wyboru. Udawało im się to nawet wtedy, gdy biolodzy kontrolowali oczywiste i ważne cechy, takie jak kształt głowy i kolor.

Ryby osiągały bardzo wysoką trafność. W pierwszym eksperymencie, gdy należało odróżnić poznaną wcześniej twarz od 44 nowych, średnia szczytowa wydajność wynosiła 81%. W drugim, kiedy ujednolicano takie cechy jak jasność i kolor, sięgała zaś 86%.

Ryby mają prostszy mózg niż ludzie. W ogóle nie występuje w nim region odpowiedzialny za rozpoznawanie twarzy. Mimo to wiele ryb demonstruje imponujące zachowania wzrokowe [...].

Strzelczyki są tropikalnymi rybami, które plują strumieniem wody, by strącić owady ze zwisających gałęzi. Nad akwarium umieściliśmy monitor komputerowy, na którym wyświetlaliśmy zdjęcia twarzy. Nauczyliśmy ryby, by pluły na jedną z nich. Gdy zwierzę opanowało tę sztuczkę, pokazywaliśmy znaną twarz oraz serię nowych. We wszystkich przypadkach ryby celowały w wyuczoną twarz, udowadniając, że umieją ją odróżnić. Udawało im się to nawet przy potencjalnie trudniejszym zadaniu, kiedy twarze były czarno-białe i miały jednakowy owalny kształt. Wskazuje to, że złożone mózgi nie są konieczne do rozpoznania ludzkiej twarzy. Nasz gatunek mieć specjalny region mózgu, by bardzo szybko przetwarzać sporą liczbę twarzy lub by wykonywać to zadanie w szerokiej gamie warunków.

 

strzelczyk wielki Toxotes chatareus ludzka twarz odróżnianie Cait Newport