Niezwykłe właściwości SN 2014J

| Astronomia/fizyka
NASA

Przed dwoma miesiącami informowaliśmy o odkryciu nieznanej wcześniej supernowej SN 2014J. Obecnie naukowcy donoszą, że nowy obiekt ma niezwykłe cechy. Zaobserwował je zespół pracujący pod kierunkiem Aleksa Fillippenko z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley.

Naukowcy przejrzeli dane z Katzman Automatic Imaging Telescope (KAIT) i zauważyli, że urządzenie wykonało zdjęcia supernowej już 14 stycznia, zaledwie 37 godzin po tym, jak pojawiła się na niebie. Przez kolejny tydzień nikt nie zdawał sobie sprawy z tego, że z Ziemi widać nieznaną supernową.

Zespół Filippenki połączył dane z KAIT z informacjami zdobytymi przypadkiem przez japońskiego astronoma-amatora i odkrył, że SN 2014J różni się od innych supernowych Ia. Okazało się, że gwiazda zwiększała jasność szybciej niż inne supernowe tego typu. Była pod tym względem podobna zaobserwowanej w ubiegłym roku SN 2013dy.

Dwie spośród trzech zaobserwowanych ostatnio supernowych Ia mają niezwykłe właściwości, dzięki którym dowiadujemy się więcej o tym, jak powstają supernowe. To może nauczyć nas czegoś o supernowych Ia, co teoretycy muszą zrozumieć. Być może to, co obecnie określamy jako niezwykłe zachowanie Ia jest czymś normalnym, a niezwykłe jest to, co uznajemy za normalne - mówi uczony. Trzecią z wspomnianych przez Filippenkę gwiazd, tą „normalną”, jest SN 2011fe.

Astronomowie od 10 lat wiedzą, że supernowe Ia mogą służyć jako świece standardowe, czyli obiekty służące do pomiaru odległości we wszechświecie. Mają one znaną absolutną wielkość gwiazdową. Najnowsze odkrycie nie zmienia użyteczności supernowych Ia, jednak pozwoli na prowadzenie dokładniejszych pomiarów odległości, a zatem na bardziej precyzyjne określenie tempa rozszerzania się wszechświata, co z kolei będzie miało znaczenie dla naszej wiedzy na temat ciemnej energii.

supernowa Ia SN 2014J