Podróżujące szympansy chętniej używają narzędzi

| Humanistyka
nilsrinaldi (Nils Rinaldi), CC

Podróże kształcą. I, jak się okazuje, nie tylko ludzi. Szympansy, które podróżują więcej, częściej używają narzędzi - wynika z badań przeprowadzonych przez Uniwersytety w Neuchatel i Genewie.

Naukowcy obserwowali zwierzęta żyjące w Lesie Budongo w Ugandzie. Opisują przykład Hawy, szympansa, który lubi wędrować, a energię do podróży czerpie jedząc miód. Z kolei jego przyjaciel, Squibs, nie zapuszcza się zbyt daleko, nie nauczył się korzystania z wysoko energetycznego miodu. Taki wzorzec zaobserwowano u wielu zwierząt.

Nasze badania wykazały, że częstsze podróże wiążą się z częstszym używaniem narzędzi wśród szympansów. Być może to wędrówki były siłą napędową postępu technologicznego u wczesnych ludzi - mówi doktor Thibaud Gruber z Uniwersytetu w Genewie.

Naukowcy, chcąc potwierdzić swoje wstępne obserwacje, przeprowadzili wieloletnie badania na 70 dzikich szympansach. Uczeni skupili się na szympansie zachodnim (Pan troglodytes schweinfurthii), o którym wiadomo, że praktycznie nie używa narzędzi. Jedynymi narzędziami, z jakich małpy te korzystają, by się pożywić, są liście, którymi czerpią wodę oraz mech, który nasączają minerałami z glinianek i wysysają. Szympansy chętnie jedzą też miód, ale do jego wydobywania wykorzystują wyłącznie palce, co rzadko kończy się sukcesem. Naukowcy porozkładali więc w lesie kawałki drewna z wydrążonymi otworami częściowo wypełnionymi miodem i przystąpili do obserwacji zachowań zwierząt. Gdy po wielu latach eksperymentu zebrali wystarczającą liczbę danych o tym, które zwierzęta skutecznie zdobyły miód, jakich narzędzi do tego używały oraz jak dużo każde ze zwierząt podróżowało, poddali dane te analizie. Wyniki były zaskakujące. Wyraźnie było widać, że te zwierzęta, które więcej podróżowały, częściej używały narzędzi. Nie sądziliśmy, że podróżowanie odgrywa tak duża rolę. Byliśmy zaskoczeni faktem, że miało ono większy wpływ niż zmniejszenie spożycia ich ulubionych przejrzałych owoców - mówi Gruber. Naukowcy doszli do wniosku, że dłuższe wędrówki wymagają więcej energii. Tę z kolei zapewnia trudno dostępny miód, co skłania zwierzęta do innowacyjności.
Badania ujawniły też wpływ lokalnego środowiska na innowacyjność. Las Budongo zapewniał szympansom bardzo dobre warunki życia, co może wyjaśniać rzadkie używanie narzędzi przez zwierzęta. Jednak w ciągu kilku ostatnich dziesięcioleci źródła pożywienia stawały się trudniej dostępne.

Niewykluczone zatem, że innowacyjność i użycie narzędzi u ludzi zostały spowodowane z jednej strony wędrówkami, a z drugiej - zmieniającymi się warunkami środowiskowymi. To wymuszało innowacyjność.

szympans narzędzia podróże