Wady zgryzu pojawiły się ok. 12 tys. lat temu

| Nauki przyrodnicze
Olivia Cheronet

U myśliwych-zbieraczy prawie nie występowały nieprawidłowy zgryz i stłoczenia. Zjawisko stało się powszechne dopiero ok. 12 tys. lat temu u pierwszych rolników z południowo-zachodniej Azji.

Międzynarodowy zespół przeanalizował żuchwy i wymiary koron zębów 292 archeologicznych szkieletów z Lewantu, Anatolii oraz Europy sprzed 28-6 tys. lat. Za Günterem Bräuerem mierzono 9 wymiarów, w tym wysokość i szerokość gałęzi czy szerokość kątową żuchwy. Bazując na morfologii żuchwy, naukowcy wskazali na oczywiste różnice między 1) europejskimi myśliwymi-zbieraczami, 2) półosiadłymi myśliwymi-zbieraczami i przejściowymi rolnikami z Bliskiego Wschodu i Anatolii oraz 3) europejskimi rolnikami.

Nasze analizy pokazują, że żuchwy pierwszych rolników świata z Lewantu nie są po prostu pomniejszonymi wersjami żuchw przodków zajmujących się myślistwem i zbieractwem. Przeszły one [...] złożoną serię zmian kształtu - opowiada prof. Ron Pinhasi z University College Dublin (UCD).

W populacji myśliwych-zbieraczy występowała korelacja między formą żuchwy i wymiarami zębów. W pozostałych grupach jej nie było. Akademicy z UCD, Izraelskiej Służby Starożytności, Uniwersytetu Stanowego Nowego Jorku podejrzewają, że może to mieć związek ze zmianami dietetycznymi.

Dieta myśliwych-zbieraczy bazowała na twardych pokarmach, takich jak surowe warzywa i mięso, podczas gdy postawą wyżywienia osiadłych rolników były miękkie (ugotowane) produkty, np. zboża i warzywa. Przy przetworzonych pokarmach nie trzeba było tyle żuć, co doprowadziło do zmniejszenia żuchwy. Równolegle nie zaszła jednak odpowiednia zmiana w wymiarach zębów. Brak wystarczającej ilości miejsca skutkował wadami zgryzu i stłoczeniami.

Warto dodać, że we współczesnych populacjach wady zgryzu/stłoczenia występują u ok. 1 na 5 osób.

wada zgryzu stłoczenie żuchwa zęby Ron Pinhasi