Żyrafa to nie jeden, ale aż cztery gatunki

| Nauki przyrodnicze
badjonni, CC

Dotąd rozpoznawano jeden gatunek żyrafy z kilkoma podgatunkami. Ostatnie analizy genetyczne pokazały jednak, że mamy do czynienia nie z jednym gatunkiem, ale z czterema, a różnice między nimi są co najmniej tak duże, jak między niedźwiedziem brunatnym i polarnym.

Byliśmy skrajnie zaskoczeni, ponieważ różnice morfologiczne i dotyczące wzorców umaszczenia są ograniczone - podkreśla Axel Janke, genetyk pracujący m.in. na Uniwersytecie Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie. Zakłada się, że żyrafy mają podobne wymogi środowiskowe, ale nikt tego nie wie z pewnością, bo megafauna była w dużej mierze pomijana przez naukę.

Choć w ciągu ostatnich 30 lat liczba żyraf spadła z ponad 150 tys. do mniej niż 100 tys. osobników, w porównaniu do innych dużych zwierząt, np. słoni, nosorożców czy goryli, poświęcono im mało badań.

Ok. 5 lat temu Julian Fennessy z Fundacji Ochrony Żyraf w Namibii skontaktował się z Jankem i poprosił o pomoc w testach genetycznych. Fennessy chciał sprawdzić, jak podobne (lub niepodobne) są żyrafy żyjące w różnych częściach Afryki., czy przemieszczanie osobników nieodwracalnie zmieszało poszczególne podgatunki lub gatunki, a jeśli tak, co powinno się robić w przyszłości podczas translokacji żyraf do parków i innych obszarów chronionych.

W ramach studium, którego wyniki ukazały się w piśmie Current Biology, naukowcy analizowali DNA z próbek skóry pobranych od 190 żyraf z różnych części Afryki. Próbkowanie dotyczyło wszystkich 9 rozpoznanych wcześniej podgatunków.

Okazało się, że występują 4 unikatowe grupy żyraf, które nie krzyżują się ze sobą na wolności. W ten sposób wyróżniono 4 gatunki: 1) żyrafę południową (Giraffa giraffa), 2) żyrafę masajską, zwaną też kenijską (G. tippelskirchi), 3) żyrafę siatkowaną, inaczej somalijską (G. reticulata) i 4) żyrafę północną (G. camelopardalis), w przypadku której wyodrębniono też podgatunek - żyrafę nubijską (G.c. camelopardalis).

Mając 4 unikatowe gatunki, można lepiej zdefiniować status każdego z nich i uzupełnić Czerwoną Księgę Zagrożonych Gatunków - zaznacza Fennessy, dodając, że jeśli weźmie się pod uwagę, że na wolności zostało mniej niż 4750 żyraf północnych i mniej niż 8700 żyraf siatkowanych, okazuje się, że są to jedne z najbardziej zagrożonych dużych ssaków.

Obecnie Fennessy i Janke szczegółowo analizują przepływ genów między gatunkami żyraf.

żyrafa gatunki Axel Janke Julian Fennessy