CERN ujawnia kolejne szczegóły na temat planowanego 100-kilometrowego akceleratora cząstek
W 2019 r. CERN opublikował wstępny raport projektowy nowego akceleratora cząstek. Future Circular Collider miałby być 4-dłuższy i 6-krotnie potężniejszy niż Wielki Zderzacz Hadronów. W ubiegłym roku rozpoczęto badania polowe w miejscu ewentualnej lokalizacji FCC. Potrwają kilka lat i obejmą ocenę oddziaływań na środowisko, badania sejsmiczne i geotechniczne. Zaś w ostatni piątek (2 lutego) CERN przedyskutował wstępne wnioski z przygotowywanego studium wykonalności FCC.
Jeśli w CERN-ie zapadnie decyzja o budowie FCC to w ciągu 5 najbliższych lat organizacja zwróci się o zatwierdzenie planów. Na razie musimy poczekać na ukończenie prac nad studium wykonalności, które powinno powstać w 2025 roku. Ostateczna decyzja w CERN zapadnie nie wcześniej niż w 2028 roku. Jeśli będzie pozytywna, a projekt uzyska akceptację i finansowanie, to w 2048 roku powinien rozpocząć pracę zderzacz elektronów i pozytonów. Jego celem będzie dalsze badanie Bozonu Higgsa oraz oddziaływań słabych. Po kolejnych dziesięcioleciach, w roku 2070 miałyby rozpocząć się zderzenia protonów z protonami.
Długość tuneli FCC miałaby wynieść niemal 91 kilometrów (tunele LHC mają 27 km), a energia zderzeń ma sięgnąć 100 teraelektronowoltów (TeV). LHC osiągą maksymalną energię zderzeń rzędu 14 TeV. Szacuje się, że koszt budowy FCC może wynieść 20 miliardów euro.
Jednocześnie nie ustaje spór pomiędzy zwolennikami a przeciwnikami FCC. Profesor Fabiola Gianotti, dyrektor generalna CERN mówi, że będzie to najpotężniejszy kiedykolwiek zbudowany mikroskop, służący do badania praw natury w najmniejszych skalach i największych energiach. Dodaje, że akcelerator może dać odpowiedź na liczne pytania z dziedziny fizyki oraz poszerzyć naszą wiedzę o wszechświecie. To urządzenie przyszłej generacji: większe, szybsze, potężniejsze, które może pozwolić na opisanie wielu szczegółów budowy wszechświata. Dzięki niemu poznamy cechy bozonu Higgsa i pola Higgsa, jakich nie jesteśmy w stanie badać za pomocą Wielkiego Zderzacza Hadronów. Dzięki FCC spojrzymy w inny sposób na ciemną materię i przetestujemy nowe pomysły z dziedziny fizyki, zapewnia profesor Tara Shears z University of Liverpool, która pracuje przy eksperymencie LHCb w CERN-ie.
Nie wszyscy są jednak równie entuzjastycznie nastawieni. Sir David King, były główny doradca ds. naukowych rządu Wielkiej Brytanii stwierdził, że wydawanie miliardów euro na FCC jest lekkomyślne w obliczu znacznie większych wyzwań, jak zmiany klimatu. A doktor Sabine Hossenfelder z Munich Center for Mathematical Philosophy stwierdza, że nie ma najmniejszych dowodów na to, iż nowy zderzacz zdradzi nam coś, czego nie wiemy. Prawda jest taka, że najbardziej prawdopodobną rzeczą, która ta maszyna zrobi, będą dokładniejsze pomiary pewnych stałych Modelu Standardowego. I to wszystko. Nie sądzę, by znaczenie społeczne tego projektu uzasadniało tak duży wydatek.
Komentarze (10)
Ergo Sum, 6 lutego 2024, 15:44
20 mld EURO to chyba i tak bardzo oszczędny szacunek wydatków.
Nie lepiej byłoby to wydać na badania nad sztuczną inteligencją lub komputery kwantowe?
GROSZ-ek, 7 lutego 2024, 00:59
Wydadzą przy okazji. W CERN AI jest używana do błyskawicznej oceny, czy zarejestrowany dany rozpad wart jest zainteresowania, czy też nie. Danych z detektorów jest tak dużo, że trzeba je selekcjonować prawie w czasie rzeczywistym. AI świetnie się w tym sprawdza: https://sparks.cern/ai-cern
Astro, 7 lutego 2024, 18:02
Racja, ale wtrącę się, że to dzięki CERN (przy okazji) powstało coś takiego (dzięki czemu oglądam tę stronę) jak WWW. Trochę przeciwstawiając się "przeciwnikom" projektu zacytuję motto ST: Where No Man Has Gone Before. Nowe odkrywa się tylko w nieznanym. Może niczego nowego (naukowo) się nie odkryje, ale PRZY OKAZJI może powstać coś zupełnie nowego dla cywilizacji. Na tym polega wielkość DUŻYCH projektów, choć owszem, można wtopić. Osobiście sądzę, że bez nutki ryzyka nie ma zabawy.
thikim, 7 lutego 2024, 18:51
Fakt: najpotężniejszy.
Pominięty fakt: najdroższy
Fakt: może dać odpowiedzi...
Fakt: może nie dać odpowiedzi
Już przy LHC skuteczność wyników do planów wyszła: 25 %. Z 4 postulowanych odkryć był tylko Higgs.
Tylko jedna mała uwaga: za Higgsem stała prawie cała nauka. To było niemal pewne.
A cała reszta jak np. supersymetria okazała się fantazją.
Astro, 7 lutego 2024, 19:10
Czy prawica nie ma dostępu do powszechnie dostępnych kosztów projektów naukowych?
Czy dla prawicy "może" nie oznacza "nie musi"?
Prawie robi różnicę. Czy ta krzykliwa w zmierzwionych włosach aż tak cię podnieca? Przecież i tak nic z tego nie wyjdzie (bo wróbelki ćwierkają)...
Po prawiczemu spłaszczyłeś temat tak bardzo, że się nie podejmuję. Płasko na poziomie płaskoziemców.
Twoje motto powala rozmachem...
Ale coś więcej potrafisz?
thikim, 7 lutego 2024, 19:15
Astro?
Napisałeś dużo ale nic nie napisałeś wartościowego. A to bardzo w stylu Astro. Zasypać inwektywami.
Merytoryczna odpowiedź brzmiałaby: takie były droższe projekty naukowe.
Tylko jest jeden problem. Podałbyś najpewniej projekty które nie były tylko naukowe. Bo np. Apollo - przeliczając na obecne dużo droższy - nie był projektem typowo naukowym tylko to był i projekt militarny i polityczny
Tak samo ISS. Tak samo elektrownie termojądrowe nie są projektami czysto naukowymi.
Astro, 7 lutego 2024, 19:18
Owszem, ale i tak 106 razy więcej niż ty.
To było dla ciebie ukryte? Współczuję...
Owszem, ale powtarzanie Apollo uważam nie tylko za nietrafne, co za debilne.
Całkowicie się z tobą zgadzam. Tak się właśnie z tobą dyskutuje.
thikim, 7 lutego 2024, 19:20
Tak - zrozumiałem aluzję. Sorry, ale kim Ty jesteś w relacji do kobiety która dyskutuje twarzą w twarz z największymi żyjącymi fizykami - niemal jak równy z równym :)No kim jesteś?
Czy zauważyłeś że sam komentujesz siebie?
Witaj po tylu latach.
Astro tak miał
No tak na 90 % jestem pewien żeś Ty Astro. Megalomania - równa jego.
Powiedz - skąd tak długa przerwa i czemu po tylu latach powracasz?
Astro, 7 lutego 2024, 19:28
Niemal robi różnicę. Nie zauważyłeś?
Nikim. Nie mam z tym problemu. To twoim problemem jest bycie kimś, choć zawsze zostaniesz nikim. Nie zauważyłeś jak często podkreślasz "JA DAWNO JUŻ"? Dawno już pierdzieliłeś głupoty; i ciągle to robisz. Ale między nami naprawdę życzę ci szczęścia. Dlaczego miałbym być tak małostkowy jak prawica?
Widzisz swój podpis pod postem? Może nie zrozumiałeś, więc chętnie wytłumaczę. Chodzi o TO:
Załapał prawilec, czy jeszcze trzeba tłumaczyć?
l_smolinski, 8 lutego 2024, 09:24
Nie żartujmy w ten sposób. Nie było żadnego Higgsa przyznali to w CERN. Udawano, że to jest to co teoria przewidziała. Teoria nie mogła tego przewiedzieć bo sama teoria miała katastrofalne błędy:
https://profmattstrassler.com/2012/10/23/does-the-higgs-field-give-the-higgs-particle-its-mass-or-not/