Monumentalny budynek z prehistorycznej Mezopotamii. Kani Shaie odsłania kolejne tajemnice
Na stanowisku Kani Shaie w irackim Kurdystanie znaleziono monumentalny budynek. Pozwoli on lepiej poznać początki cywilizacji Mezopotamii i osadnictwa w górach Zagros. Kani Shaie to wyjątkowe miejsce. Najbardziej intensywne osadnictwo miało tu miejsce od V do połowy III tysiąclecia przed naszą erą. Ludzie mieszkali tutaj zatem w okresach Ubajd (ostatni prehistorycznym okresie Mezopotamii), Uruk (okres wczesnej historii obejmujący epokę miedzi i wczesną epokę brązu) oraz okres wczesnodynastyczny. Jednak ludzie mieszkali tam już wcześniej, w czasach kultury Halaf (VI tysiąclecie p.n.e.), przez czasy neoasyryjskie, aż po czasy imperium osmańskiego. W sumie to 7000 lat.
Projekt Archeologiczny Kani Shaie jest prowadzony przez Uniwersytet w Coimbrze (Universidade de Coimbra) oraz Uniwersytet w Cambridge. Niedawno w górnej części pagórka, na którym znajdowała się zasadnicza część miejscowości, znaleziono duży budynek, który mógł służyć jako miejsce kultu. Pochodzi on z końca okresu Uruk, z lat 3300–3100 p.n.e. Okres ten nazwany został od miasta Uruk, uznawanego za pierwszą metropolię w historii. Zdominowało inne miasta regionu, stając się główną siłą polityczną i ekonomiczną.
Jeśli monumentalny charakter tego budynku zostanie potwierdzony, może to zmienić nasze rozumienie relacji Uruk z innymi obszarami, pokazując, że miejsca takie jak Kani Shaie nie były nic nieznaczącymi osadami, ale głównymi aktorami, którzy mili wpływ na kształtowanie sieci kulturowych i politycznych, stwierdzają badacze.
Budynek to nie jedyne odkrycie. Archeolodzy znaleźli też fragmenty złotego wisiorka, wskazujące, że mieszkańcy tej peryferyjnej z pozoru miejscowości mieli dostęp do złota i mogli sobie pozwolić na kosztowne ozdoby. Innym interesującym odkryciem jest pieczęć cylindryczna z okresu Uruk. Tego typu przedmiot powiązany jest z działaniem administracji, kontrolą i legalną władzą.
Bardzo ważnym elementem, wskazującym na znaczenie budynku, są ceramiczne stożki, które znaleziono w jego ruinach. Są one szeroko znane z Mezopotamii IV tysiąclecia, przede wszystkim z końca okresu Uruk. Służyły do tworzenia mozaiki sztyftowej, którą ozdabiano monumentalne budynki i świątynie. Takie stożki wtykano szpiczastą stroną w zaprawę. Płaski koniec, który mógł być pomalowany, wystawał, tworząc pożądany wzór. To najstarszy w historii rodzaj mozaiki ściennej.
Kani Shaie to najważniejsze dla zrozumienia ludzkiego osadnictwa od wczesnej epoki brązu po III tysiąclecie stanowisko archeologiczne na wschód od Tygrysu. Wciąż dostarcza nowych informacji na temat najwcześniejszego rozwoju społecznego i politycznego w Żyznym Półksiężycu, stwierdzili autorzy badań.
Komentarze (0)