W słynnym skarbie epoki brązu użyto żelaza z meteorytu
Odkryty pod koniec 1963 roku Skarb z Villeny w hiszpańskiej prowincji Alicante to jeden z największych i najważniejszych w Europie skarbów epoki brązu. Składa się z kilkudziesięciu przedmiotów ze złota, srebra, bursztynu i żelaza. Wspanialsze od niego są tylko skarby znalezione w grobach władców Myken. Mimo że został odkryty ponad 60 lat temu nowe techniki badawcze wciąż dostarczają nam na jego temat nowych wiadomości. Na łamach Trabajos de Prehistoria ukazał się artykuł, którego autorzy donoszą, że żelazne przedmioty wchodzące w skład skarbu wykonano z żelaza pochodzącego z meteorytu.
Datowanie skarbu od początku budziło spory wśród specjalistów, a proponowane daty wahały się od XVI po VIII wiek przed Chrystusem. Powodem, dla którego niektórzy eksperci przesuwali czas powstania skarbu na przełom epoki brązu i epoki żelaza, jest obecność dwóch przedmiotów z żelaza. Jednym z nich jest żelazna półkula pokryta złotem, interpretowana jako zakończenie królewskiego berła lub innego symbolu władzy albo fragment rękojeści miecza. Drugi to półotwarta bransoleta.
W 2007 roku pojawił się pomysł, by wspomniane żelazne przedmioty przeanalizować pod kątem pozaziemskiego pochodzenia materiału, z którego zostały wykonane. Pierwsze analizy przeprowadzono dopiero 10 lat później, po uzyskaniu zgody na pobranie z wierzchu niewielkich próbek materiału.
Niedawno badania powtórzono, a ich wyniki zostały właśnie opublikowane. Naukowcy skupili się głównie na zbadaniu stosunku żelaza do niklu i niklu do kobaltu. Względne stosunki tych metali odpowiadają składowi meteorytów. Autorzy badań zauważają jednak, że próbki były pobierane jedynie ze skorodowanej powierzchni, a korozja prowadzi do utraty pierwiastków, której nie jesteśmy w stanie oszacować. Wydaje się jednak, że odsetek niklu rośnie w głąb obiektów, co potwierdza hipotezę o pozaziemskim pochodzeniu metalu. Również obecność śladowych ilości galu, germanu i rutenu wskazuje na pochodzenie wykorzystanego żelaza z meteorytu.
Wyniki naszej analizy wskazują z dużym prawdopodobieństwem, że żelazne przedmioty ze Skarbu z Villeny pochodzą z materiału z meteorytu, stwierdzają autorzy pracy ¿Hierro meteorítico en el Tesoro de Villena?. Większą pewność można by uzyskać albo przeprowadzając badania inwazyjne, na które nie uzyska się zgody, lub też kosztowne badania nieinwazyjne za pomocą spektrometrii promieniowania gamma czy indukowanej cząstkami emisji promieni X.
Skoro więc jest niemal pewne, że żelazo pochodzi z meteorytu, oba przedmioty mogły zostać wykonane przed epoką żelaza. Kiedy? Autorzy badań wskazują na położone w odległości 5 kilometrów stanowisko Cabeza Redondo. Było to centrum handlowe epoki brązu, które zostało opuszczone przed rokiem 1200 p.n.e. Kilka miesięcy przed okryciem Skarbu z Villeny również tam znaleziono niewielki skarb. Jako że oba miejsca były ze sobą powiązane, można przypuszczać, że Skarb z Villeny pochodzi z okresu sprzed opuszczenia Cabeza Redondo.
Komentarze (0)