Rzeczywistość wirtualna kontra ból

Przez ponad dekadę badano i z powodzeniem wdrażano w praktyce klinicznej metodę walki z bólem zwaną techniką dystrakcji, czyli rozpraszania uwagi. Zdecydowano się na zastosowanie dystrakcji, ponieważ uważa się, że dużą rolę w percepcji bólu odgrywają czynniki psychologiczne. Stopień zwracania uwagi na bolesne bodźce wpływa na to, jak duży ból się odczuwa.

Techniki dystrakcji bazowały na ograniczeniu zdolności pacjenta do skupiania uwagi na stymulacji bólowej i w konsekwencji prowadziły do odczuwania mniejszego bólu. Idealny "rozpraszacz" powinien optymalnie absorbować uwagę, angażując różne zmysły (wzrok, słuch i zmysł kinestetyczny). Ważne są także aktywny udział i zaangażowanie emocjonalne pacjenta, by móc współzawodniczyć z bodźcami bólowymi.

Zaawansowane techniki rozpraszania (advanced distraction techniques; ADT) oferują trójwymiarowy obraz, połączony z dynamiczną stymulacją słuchową. Bardziej zbliżają się tym samym do ideału niż tradycyjne metody, polegające na oglądaniu filmu czy graniu w proste gry komputerowe.

ADT symulują realne sytuacje, co daje nieograniczone możliwości. Już do tej pory pacjenci mogli wybierać pomiędzy lataniem, prowadzeniem samochodu, zjeżdżaniem na nartach ze stoku, eksplorowaniem budynków itp.

Autorzy omawianego studium przejrzeli wyniki wcześniejszych badań dotyczących wykorzystania technik ADT jako metod łagodzenia bólu. Okazało się, że pomagały one zmniejszyć ból związany z leczeniem i procedurami medycznymi. Zmniejszał się poziom odczuwanego lęku, a efekty uboczne, takie jak zmęczenie grą, obserwowano bardzo rzadko.

Mimo że część badaczy dalej koncentrowała się na technologicznych aspektach i efektywności metod ADT, większość skupiła się na aspektach psychologicznych. Zidentyfikowano kilka istotnych czynników psychologicznych (takich jak np. poziom rozproszenia czy zaabsorbowania), które determinowały stopień zaangażowania użytkowników. Różni pacjenci inaczej reagowali na ograniczenie pola widzenia przez znajdujący się na głowie hełm wideo. Ponieważ w takiej sytuacji zmniejszała się świadomość czynności wykonywanych przez lekarza czy pielęgniarkę, niektórzy mieli poczucie utraty kontroli, co prowadziło do wzrostu poziomu lęku oraz bólu. Pozostali uznawali to jednak za pozytyw i nie chcieli widzieć, co się dzieje z ich ciałem.

Techniki ADT pozwalają na zmniejszenie dawek środków przeciwbólowych. Dalsze badania powinny dotyczyć ich aspektów metodologicznych i psychologicznych.

ból rozpraszanie uwagi ADT