Enzym odpakowuje DNA, by chłopcy stali się chłopcami
By podczas rozwoju płodowego genetyczni chłopcy (XY) stali się chłopcami również pod względem anatomicznym, w ich organizmie musi występować enzym "odpakowujący" Jumonji d1a.
Makoto Tachibana z Uniwersytetu w Kioto prowadził z zespołem badania, podczas których zastosowano knock-out genowy (usunięcie sekwencji kodującej enzym), uzyskując myszy niewytwarzające Jumonji d1a. Okazało się, że nieproporcjonalnie dużą część miotu stanowiły samice. Próbując rozwikłać tę zagadkę, doktor zaprosił do współpracy Australijczyków - Dagmar Wilhelm z Monash University oraz Petera Koopmana z University of Queensland (w 1990 r. uczestniczył on w odkryciu SRY, zespołu genów z krótkiego ramienia chromosomu Y, który ukierunkowuje rozwój gonady w kierunku jądra).
Szczegółowe badania ujawniły, że problem dotyczył myszy z chromosomami XY: u 55% zamiast jąder rozwinęły się parzyste jajniki, a u 21% doszło do utworzenia jednego jądra i jednego jajnika. Choć wszystkie one miały sry, coś nie dopuściło do jego uaktywnienia. Podczas serii eksperymentów naukowcy zauważyli, że bez Jumonji d1a nie dochodziło do prawidłowego odpakowania. Rola enzymu polega zatem na czasowym usunięciu białek chroniących DNA, tak by maszyneria komórkowa biorąca udział we włączaniu genów mogła uzyskać dostęp do sry.
Wg Wilhelm, chociaż eksperymenty prowadzono na myszach, u ludzi wyniki niemal na pewno byłyby takie same.
Komentatorzy odkryć zespołu podkreślają, że skoro u niektórych myszy z knock-outem doszło do wykształcenia jednego lub nawet obu jąder, oznacza to, że Jumonji d1a jest najprawdopodobniej tylko jednym z enzymów odpakowujących SRY.
Prof. Robin Lovell-Badge z MRC National Institute for Medical Research w Londynie uważa, że w przyszłości należy wyjaśnić, czy Jumonji d1a odpakowuje SRY, czy raczej zajmuje się jakąś częścią, a nawet całością chromosomu Y. Sam Lovell-Badge optuje za tą drugą wersją.
Komentarze (2)
pogo, 6 września 2013, 20:01
W tej opowieści brakuje mi jeszcze jednej interesującej mnie rzeczy.
Gdy już mamy samice XY, to czy są one płodne? A jeśli tak, to czy ma szansę rozwinąć się w wyniku ich ciąży potomek YY?
No dobra.. YY jest praktycznie niemożliwe, bo brakuje w nim za dużo informacji, ale i tak ciekawe na jakim etapie rozwoju embrionu pojawiłyby się problemy i na czym polegały.
Arlic, 7 września 2013, 12:09
Narządy płciowe zazwyczaj nie rozwijają się dostatecznie by pozwolić na płodność.