Badaczka z WUM sprawdzi, czy nalewka z kłącza pięciornika wspomaga leczenie zespołu cieknącego jelita

| Medycyna
Tigerente - Praca własna, CC BY 2.5

Projekt dr inż. Aleksandry Karoliny Kruk z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM) może pomóc w opracowaniu nowej strategii terapii zespołu cieknącego jelita (ang. leaky gut syndrome, LGS). W ramach konkursu SONATINA 5 badaczka Środowiskowego Laboratorium Microbiota Lab otrzymała z Narodowego Centrum Nauki dofinansowanie na realizację projektu "Czy etanolowy wyciąg z kłącza pięciornika (Tormentillae tinctura) wspomaga leczenie zespołu cieknącego jelita?".

Jak podkreślono na profilu uczelni na Facebooku, głównym celem projektu [...] jest uzasadnienie stosowania nalewki z kłącza pięciornika w leczeniu LGS poprzez weryfikację ogólnej hipotezy, że składniki chemiczne zawarte w leku oraz ich metabolity korzystnie wpływają na różnorodność mikrobioty, hamują wzrost patogenów oraz poprawiają parametry bariery przewodu pokarmowego.

W ramach badań współpracować będą ze sobą Microbiota Lab (Centrum Badań Przedklinicznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego) oraz Instytut Żywienia Zwierząt (Freie Universität Berlin).

Weryfikacja postawionej hipotezy pogłębi wiedzę i dostarczy nowych informacji na temat mechanizmu działania związków zawartych w Tormentillae tinctura, interakcji z mikrobiotą jelitową, a także ich aktywności biologicznej.

Czym jest zespół cieknącego jelita?

LGS to zespół zaburzeń wynikających z zakłóceń wybiórczej przepuszczalności bariery jelitowej. Zwiększona przepuszczalność umożliwia przenikanie niepożądanych cząstek (takich jak toksyny) poza światło jelita. Cząsteczki te mogą być niebezpieczne dla zdrowia i mogą powodować objawy pogarszające jakość życia (np. wzdęcia, biegunki lub zaparcia, wymioty, chroniczne zmęczenie i bóle głowy). Obecne metody leczenia zespołu są nieskuteczne/niewystarczające, dlatego poszukuje się nowych strategii.

Kłącze pięciornika i jego stosowanie

Kłącze pięciornika kurze ziele, gatunku rozpowszechnionego w Eurazji, jest surowcem roślinnym o szerokim zastosowaniu; przede wszystkim wykorzystuje się je jednak przy dolegliwościach przewodu pokarmowego. Kłącze przyjmuje się doustnie w postaci wywarów i naparów, ale jak podkreśla dr Kruk, najpopularniejszym preparatem jest właśnie nalewka (łac. Tormentillae tinctura).

Kłącze pięciornika od wieków stosuje się w leczeniu infekcji przewodu pokarmowego. Skuteczność Tormentillae rhizoma potwierdzono także klinicznie. Mimo obserwowanej bioaktywności, nie zbadano jeszcze w pełni mechanizmów odpowiedzialnych za korzystne działanie tego leku. Ponieważ kłącze pięciornika przyjmuje się doustnie i wpływa ono na przewód pokarmowy, projektując badania dot. jego właściwości biologicznych, należy zwrócić szczególną uwagę na interakcje z mikroflorą jelitową. To luka w wiedzy, którą trzeba uzupełnić.

Mikroflora jelitowa i wpływ terapii LGS na homeostazę mikrobioty

Od pewnego czasu coraz lepiej zdajemy sobie sprawę z roli bakterii bytujących w jelitach w homeostazie ludzkiego organizmu. Wiadomo, że mikrobiota jest współodpowiedzialna za wybiórczą przepuszczalność bariery jelitowej. Poza tym bakterie mogą przekształcać związki przyjmowane doustnie (a te są później wchłaniane do krwiobiegu i oddziałują na różne procesy organizmu). W wyniku tego zjawiska finalne właściwości preparatów doustnych z materiałami roślinnymi bywają inne od właściwości związków macierzystych.

Należy pamiętać, że terapeutyki podawane drogą doustną mogą z kolei zmieniać skład mikroflory jelitowej; wpływ ten jest pozytywny (zwiększenie różnorodności) lub negatywny (zaburzenia równowagi). Jak podkreślono w streszczeniu dot. planowanego badania, negatywny wpływ na mikroflorę można [na przykład] zaobserwować w stosowanych obecnie terapiach LGS, opartych na antybiotykach i chemioterapeutykach. W konsekwencji mogą [one] powodować zachwianie homeostazy mikrobioty i prowadzić do poważnych długoterminowych skutków ubocznych.

Microbiota Lab

Laboratorium Badań Nad Mikrobiotą Człowieka zajmuje się badaniami podstawowymi i pracami wdrożeniowymi dot. drobnoustrojów zasiedlających różne nisze organizmu gospodarza (człowieka i zwierząt). Jak dowiadujemy się z wpisu poświęconego grantowi przyznanemu dr Kruk, celem badań [Microbiota Lab] jest poznanie funkcji fizjologicznych mikroorganizmów - głównie mikrobioty jelitowej i skóry, jej udziału w etiologii i terapii chorób o podłożu zapalnym oraz oddziaływania z przyjmowanymi doustnie i miejscowo ksenobiotykami.

Piąta edycja konkursu SONATINA (SONATINA 5)

Konkurs SONATINA jest przeznaczony dla młodych naukowców, którzy uzyskali stopień naukowy doktora w ciągu ostatnich 3 lat. Co istotne, po zakończeniu realizacji tych grantów specjaliści będą się mogli starać o finansowanie projektów w konkursie SONATA (jest on przeznaczony dla bardziej doświadczonych doktorów) czy SONATA BIS, który umożliwia utworzenie nowego zespołu badawczego.

pięciornik kurze ziele mikrobiota nalewka etanolowy wyciąg zespół cieknącego jelita Aleksandra Karolina Kruk WUM