Wymieranie płazów skutkiem zakażenia ranawirusem

| Nauki przyrodnicze
U.S. Geological Survey

Liczebność płazów spada nie tylko z powodu chytrydiomykozy (łac. chytridiomycosis). Najnowsze badanie National Institute for Mathematical and Biological Synthesis (NIMBioS) wskazuje, że w grę może również wchodzić wirus z rodzaju Ranavirus.

Brian Gratwicke, CC

Za pomocą modeli matematycznych naukowcy zademonstrowali, że jeśli żaby leśne (Lithobates sylvaticus) są wystawiane na oddziaływanie ranawirusa co parę lat, może to doprowadzić do wyginięcia izolowanych populacji. Taki scenariusz udokumentowano zresztą w naturze.

Żaby leśne są bardzo podatne na zakażenie ranawirusem, zwłaszcza jako kijanki. Niestety, przeprowadzono bardzo mało badań nt. wpływu wirusa na różnych etapach cyklu życiowego L. sylvaticus. Nie wiadomo również, w jaki sposób Ranavirus przyspiesza wymieranie całych populacji.

By uzupełnić tę lukę w wiedzy, Amerykanie przyglądali się poszczególnym etapom cyklu życiowego żab z izolowanych demograficznie populacji. Uzyskane rezultaty opisali na łamach pisma EcoHealth.

Modele matematyczne zasilano długoterminowymi danymi z dzikich populacji ze wschodnich USA oraz z laboratorium. Stwierdzono, że etap, na jakim żaba stykała się z ranawirusem, był jednym z najważniejszych czynników determinujących spadek liczebności i wymieranie.

Wymieranie okazało się najbardziej prawdopodobne w małych populacjach kijanek lub metamorfów (metamorfoza u płazów zaczyna się po zakończeniu rozwoju larwalnego), wystawianych na oddziaływanie ranawirusa w krótkich odstępach czasu. Przy rokrocznej ekspozycji do wyginięcia doszłoby w ciągu 5 lat, a przy kontakcie co 2 lata w ciągu 25-44 lat.

Na etapie jaja po kontakcie z ranawirusem wskaźnik przeżywalności sięgał 57%, co wystarczyło, by zapobiec wyginięciu. Biolodzy spekulują, że skrzek ma większą przeżywalność niż inne stadia rozwojowe, bo jest otoczony galaretowatą osłonką. Może ona stanowić fizyczną barierę lub zawierać substancje przeciwwirusowe.

O infekcjach ranawirusami u płazów wiadomo od lat 60. XX. w., ale dopiero od lat 80. zaczęto je łączyć z chorobą i śmiertelnością na dużą skalę. U podatnych gatunków, takich jak np. żaba leśna, zgon następuje nawet w ciągu 3 dni. Do transmisji dochodzi przez wodę, bezpośredni kontakt lub gdy kijanki żerują na zakażonych lub martwych żabach. Na razie nie ma lekarstwa na tę chorobę.

płazy żaba leśnia wymieranie chytrydiomykoza ranawirus Ranavirus zakażenie spadek liczebności