Wirus przechodzi z roślin na pszczoły

U pszczół znaleziono wirus, który zwykle atakuje rośliny. Naukowcy z USA i Chin uważają, że ich odkrycie pomoże wyjaśnić zmniejszanie się liczebności tych owadów (zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej; ang. Colony Collapse Disorder, CCD).

Rutynowe badanie przesiewowe pszczół pod kątem częstych i rzadkich wirusów doprowadziło do przypadkowego wykrycia wirusa pierścieniowej plamistości tytoniu (ang. Tobacco ringspot virus, TRSV). Jak tłumaczy Yan Ping Chen ze Służby Badań Rolniczych (ARS) amerykańskiego Departamentu Rolnictwa, zaintrygowani naukowcy postanowili sprawdzić, czy wirus roślinny może także wywoływać zakażenia układowe u pszczół.

Wyniki naszego studium dostarczyły pierwsze dowody, że pszczoły miodne wystawione na oddziaływanie zakażonego pyłku również mogą się zarazić i że infekcja rozprzestrzenia się w [...] ich organizmie - podkreśla Ji Lian Li z Chińskiej Akademii Nauk Rolniczych w Pekinie. [Dotąd] wiedzieliśmy, że pszczoły miodne, Apis mellifera, mogą transmitować TRSV, gdy przelatują z kwiatka na kwiatek, prawdopodobnie przenosząc wirus z jednej rośliny na drugą - dodaje Chen.

Co istotne, ok. 5% znanych wirusów roślinnych przenosi się za pośrednictwem pyłku. Przez brak aktywności egzonukleazy 3' -> 5', która pełni funkcje korektorskie, usuwając błędy powstałe podczas replikacji genomu, szczególnie niebezpieczne są wirusy RNA. Wskutek tego wirusy takie jak TRSV generują dużą liczbę wariantów (pseudotypy) o różnych właściwościach infekcyjnych.

Genetyczna różnorodność i duże rozmiary populacji ułatwiają przystosowanie wirusów RNA do warunków stwarzanych przez nowych gospodarzy.

Kiedy naukowcy przyglądali się koloniom klasyfikowanym jako silne bądź słabe, w słabych TRSV i inne wirusy były powszechniejsze. Populacje z mnogimi, nasilonymi infekcjami wirusowymi zaczynały podupadać na zdrowiu późną jesienią, a do lutego wymierały. Kolonie z mniej licznymi zakażeniami przeżywały zimę we względnym spokoju.

Wirus pierścieniowej plamistości tytoniu wykryto także u Varroa destructor, pajęczaka będącego pasożytem pszczoły miodnej i wschodniej (wywołuje on warrozę). W tym przypadku TRSV występował jednak wyłącznie w jelicie ślepym, co oznacza, że pajęczaki ułatwiają poziomą transmisję patogenów. Fakt, że zakażona królowa składa zainfekowane jaja (dochodzi do przekazu transowarialnego z samicy na potomstwo), przekonał akademików, że TRSV może być transmitowany także pionowo.

pszczoła miodna Apis mellifera wirus pierścieniowej plamistości tytoniu TRSV zespół zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej Yan Ping Chen Ji Lian Li