Ratunek z kosmosu

| Nauki przyrodnicze
U.S. Fish and Wildlife Service
Do ustalenia liczebności populacji niektórych gatunków stosuje się często zdjęcia lotnicze. Biolodzy ze stowarzyszenia The Nature Conservancy uważają jednak, że można to zrobić prościej - proponują użycie... satelitów i technologii stosowanych dotychczas głównie przez wojsko.

Poszukiwanym przez naukowców gatunkiem jest szczur kangurowy (Dipodomys ingens), niewielki gryzoń zamieszkujący zaledwie kilka stanowisk na równinach Kalifornii. Interesującą cechą tych zwierząt jest ogromna oszczędność wody - potrafią uzyskiwać ją nawet z rosy i z wydychanego przez siebie powietrza. Ssaki te jest co prawda zbyt małe, by dostrzec je z kosmosu, lecz położone obok ich gniazd kopce usypane z zebranych przez nie nasion są na tyle charakterystyczne, że wystarczą do zliczenia tych cennych stworzeń.

Realizacja projektu jest możliwa dzięki ujawnieniu w ostatnim czasie ogromnego archiwum zdjęć satelitarnych wykonywanych przez ostatnie trzydzieści lat w ramach amerykańskiego programu badań geologicznych (U.S. Geological Survey). Na podstawie fotografii naukowcy planują określić zmiany liczebności szczurów kangurowych w poszczególnych latach. Jak oceniają przedstawiciele The Nature Conservancy, oparcie się na technologii satelitarnej będzie znacznie tańsze i wygodniejsze od korzystania ze zdjęć wykonywanych z samolotu.

Badania nad tymi niewielkimi ssakami są niezwykle istotne, gdyż są one kluczowe dla przetrwania ekosystemu kalifornijskich równin. Dzięki temu, że gryzonie żywią się nasionami i magazynują je, pomagają w ich rozprzestrzenianiu. W ostatnich latach ich liczebność drastycznie spadła z powodu przekształcania równin Kalifornii w pola uprawne - od lat 50. XX wieku farmerzy zniszczyli aż 90% powierzchni równin i przekształcili je na potrzeby rolnictwa. 

Istotny wpływ na kondycję gatunku mają także zmiany klimatyczne. W ostatnich latach obserwuje się znaczne podwyższenie ilości opadów, które faworyzują wzrost traw nienależących naturalnie do ekosystemu tamtego regionu. Rośliny te utrudniają szczurom wyszukiwanie pokarmu, prowadząc do zmniejszenia liczebności ich potomstwa oraz, oczywiście, ich samych. Powoduje to utrudnienie rozsiewania nasion roślin naturalnie zamieszkujących kalifornijskie równiny. Na pogorszeniu kondycji gryzoni cierpią także inne zwierzęta, zarówno te zamieszkujące w ich gniazdach, jak wiewiórki ziemne i niektóre gatunki jaszczurek, jak również żywiące się nimi drapieżniki.

Celem projektu jest nie tylko zliczenie szczurów kangurowych, lecz także ustalenie taktyki pozwalającej na ratowanie ich naturalnego środowiska. Dzięki zlokalizowaniu miejsc, w których poszukiwanie pożywienia przez gryzonie jest utrudnione, będzie możliwe zaplanowanie wypasu bydła na łąkach zamieszkiwanych przez obce na tym terenie trawy. Dzięki podgryzaniu ich pędów krowy ułatwią wzrost roślin ułatwiających szczurom przeżycie.

Plan naukowców będzie bez wątpienia trudny w wykonaniu, lecz jego realizacja może okazać się kluczowa dla całego ekosystemu kalifornijskich równin. Jak ocenia Tim Bean, doktorant z zakresu zarządzania środowiskiem pracujący na Uniwersytecie Kalifornijskim, bez nich [szczurów - przyp. red.] cały ekosystem zwariuje. Badacz dodaje, że rzadko się zdarza, by tak niewielki gatunek był tak ważny dla przeżycia tak wielu innych. Nic więc dziwnego, że w obliczu nietypowej sytuacji szuka się alternatywnych rozwiązań.

Autor:

Źródło: Science Daily

szczur workowy satelita Kalifornia zagrożony gatunek